Аскерге чейинки даярдык жоокерлерди суицидден куткарабы?

Жакында эле Биринчи Май районунун Көлмө турак-жай конушундагы аскер бөлүгүндө 22 жаштагы аскер кызматкери асынып калган жеринен табылды. Бул Ата-мекендик күч структураларында өз өмүрүнө кол салган биринчи окуя эмес.

Аскердик пенсионер жана активист, отставкадагы полковник Анвар Сартаев Vesti.kg сайтына коркунучтуу окуялардын себеби эмнеде болушу мүмкүн жана алардын анчалык деле сейрек болбогондугуна ким күнөөлүү экендиги жөнүндө ой бөлүштү.

- Эмне үчүн мындай болуп жатат? Жигиттерди аскер кызматына даярдоого бир дагы мамлекеттик орган катышкан жок, анткени, жалпы аскердик милдет жөнүндө мыйзамда муну өкмөт жасашы керек деп корголгон - бул жерде коргоо, коопсуздук жана укук тартиби боюнча бүтүндөй бөлүм бар. Мамлекеттик коргоо комитетиндеги даг бүтүндөй бөлүм  дагы жигердүү эмес.

Сартаев мектеп окуучулары жана кесиптик лицейдин студенттери аскерге чакырууга чейинки даярдык менен алектенип жаткан 140 саат өтө аз деп эсептейт. Активист билим берүү мекемелерин аскер бөлүктөрүнө өткөрүп берүүнү сунуштайт, ошондо аскер кызматкерлери келечектеги курсанттарынын психологиялык абалын жана үй-бүлөлүк абалын бир нече жыл бою изилдеп турушат, ал эми аскерге чакырылуучулар армия эмне экендигин жана ал жерде эмне кылышы керектигин түшүнүшөт.

- Андай болсо, алар үчүн армия эмне ?Ал эми армиянын башчылары аларга кандай адамдар келгенин билишпейт, - дейт отставкадагы полковник. - Даярдыктын жоктугу суицидге түртүшү мүмкүн. Аскер өз жанын кыюуга баратолот, анткени ал армияда бир нерсе жасай албайт. Бул өкмөттүн, мамлекеттик органдардын күнөөсү, алар аскерге жаш жигиттерди даярдашы керек болчу, бирок өзүлөрүн четке кагышты.

Эскерте кетсек, 21-декабрда эртең менен №702 аскер бөлүгүнөн 22 жаштагы Бексултан Адылбек уулунун сөөгү табылган. Кесиптештеринин айтымында, ага чейин эле жигит үй-бүлөсү менен маанайы жок жолугушуудан кийин бөлүмгө кайтып келген.

Өлөр түнү ал нөөмөттө турган жана эмне болуп жаткандыгы жөнүндө саат сайын кабарлап турган. Отчеттун убактысы дагы келгенде, Бексултан жок болчу. Эртең менен ал курулуп жаткан аскер бөлүгүндө шымынын жибине асылган абалда табылган.

Туугандары жигит өз жанын кыюушу мүмкүн деп ишенишпейт.

Анын бир тууганы Бекболот Исаков Бексултан Кыргыз-Орус Славян университетин артыкчылык диплому менен аяктагандан кийин, өз эрки менен кызмат кылган деп ишендирип, бирок сунушталган жумуштан баш тарткан.

Ата-энеси менен акыркы жолугушууда Бексултан аны мезгил-мезгили менен сабап турган пенсия курагындагы ордерант жөнүндө сөз кылып, кызмат аяктагандан кийин аны менен "иштешем" деген сөздү таштап салган. Ал кылмышкердин атын атаган жок.

Анын үстүнө, Бексултан Адылбек уулунун туугандары баланын денесинде ур-токмоктун изи байкалган деп ырасташат. Бекболот Исаковдун айтымында, муну жансыз денесинин видеосу тастыктайт. Ал соттук-медициналык кызматтын жыйынтыгы жасалма болуп чыкса, сотко берем деп коркуткан.

Республикалык жоокерлердин энелери комитетинин төрагасы Уулкан Байгубатова Кыйноолорду алдын алуу боюнча улуттук борбордун өкүлдөрү жана прокурор сөөктү текшерүү учурунда ур-токмоктун изин таппагандыгын билдирди. Соттук-медициналык экспертизанын жыйынтыгы бир айдын ичинде даяр болот.

Сүрөт www