Menu
RSS

Биз социалдык тармактардабыз:

TwitterFacebookYoutubeInstagramTelegram

Расул Умбеталиев: Комиссия түзүү чечими туура эмес. Тоолор комиссиянын кырдаалды изилдеп, түшүнүшүн күтпөйт. Тез арада чара көрүү керек

Эксперт Кумтөр кенинин азыркы жетекчилигинин аракеттерине да нааразы

“Улуу көчмөндөрдүн мурасы” улуттук холдингинин жетекчиси Тенгиз Бөлтүрүктүн айтымында, Кумтөр кениндеги борбордук карьерден кызматкерлер жана техникалар чыгарылды, учурда адистер кырдаалды иликтеп жатышат.

Vesti.kg сайтынын редакциясы отун-энергетика комплекси боюнча көз карандысыз эксперт Расул Умбеталиевге кайрылып, Кумтөр кениндеги кырдаал боюнча комментарий берүүнү суранды.

«Узак мөөнөттүү өздөштүрүү процессинде алтын кенин казып алуу жана тоо кендерин иштетүү пландарына коюлган технологиялык жана техникалык талаптар одоно түрдө бузулган», - деди Расул Акматович. – Капталдардын эңкейиш бурчтары бааланбай калган, участоктун капталдары бузулган. Активдүү жана массалык бургулоо жана жардыруу иштери тынымсыз жүргүзүлүп, анын натыйжасында тоо кыркаларында микро жаракалар пайда болуп, тоо тектердин бекемдиги бузулган.

Ал арада эксперт жогорку кирешеге умтулууда коопсуздук эрежелери да бузулат деп эсептейт.

«Канадалык «Центерра Голд Инк» компаниясынын мурдагы жетекчилиги жомоктогудай кирешенин жана ач көздүктүн артынан карьердеги жумушчулардын өмүрүнө жана ден соолугуна байланыштуу коопсуздуктун катуу эрежелерин ачык бузуп, көңүл бурган эмес», - деп нааразы Умбеталиев. — Чогулгандар, жер көчкүлөр мурда да болгон. Мисалы, 2019-жылдын 1-декабрында бош тектердин таштандыларынын кескин жылышы байкалган. Тоо-кен башкармасынын бригадири Өмүрбек Ишенбекова менен бульдозерист Жолдошбек Жунушов көчкү жүргөн жерден чыгууга үлгүрүшкөн эмес. Алардын сөөгү эч качан табылган эмес.

Бирок Умбеталиев кендин азыркы жетекчилигинин аракеттерине нааразы.

«Кумтөр» кенинин жетекчилиги тез аранын ичинде чыгыш жана түндүк-чыгыш тарабындагы жүктөрдү түшүрүү үчүн казып алууну баштоосу керек», - деп нааразы эксперт. - Кеминде 40-60 метрлик эки коопсуздук берманы иштеп чыгуу керек. «Кумтөр» карьеринин «Борбордук» участогунун чыгыш жана түндүк-чыгыш капталдарынын түштүк жана батыш капталдарынан бири-бирин көздөй экскаваторлор менен бульдозерлердин кириши башталсын. Зарыл болгон учурда тоо тектерин ылдыйкы кырларга чейин кайра казуу ыкмасын колдонуу зарыл. Ал эми азыркы жетекчилик бөлүм башчыларынан, аткаминерлерден, Өзгөчө кырдаалдар министрлигинен жана эч качан тажрыйбасыз илимпоздордон түзүлгөн комиссия түзүп, кырдаалды иликтеп жатышат. Тек комиссия жагдайды изилдеп, түшүнгүчө күтпөйт. Центральный участогунун Чыгыш жана Тундук-Чыгыш тарабындагы жук тушуруу боюнча тоо-кен иштерин шашылыш жургузуу — бирден-бир туура чечим.

Мындан тышкары, Умбеталиев Борбордук участокто тараптар урап калса, экологиялык кесепеттерге алып келиши мүмкүн экенин эскертет.

«Борбордук» тилкесинин чыгыш жана түндүк-чыгыш тарабы урап калган учурда Кыргызстандын бюджетин түзүүчү негизги ишканага ири материалдык жана моралдык зыян келтирилиши мүмкүн», - деп улантты ал. — Бюджет үчүн бардык экономикалык кесепеттери менен кенди жоготуп алабыз. Бирок экологиялык коркунуч андан да маанилүү болушу мүмкүн. Жер астындагы жана мөңгү сууларынын топтолушу, калдыктардын эрозиясы жана мунун баары Нарын дарыясы менен 1000 чакырымга агып кетиши мүмкүн.

Ислам Жолдошов
сүрөт www

Бизди Телеграм каналыбыздан окуңуз
Ой-пикир кошуңуз


Наверх