Бишкектеги москвалык: Россияга келген кыргыздарга болгон айрым орустардын мамилесинен уялганга туура келет
Ал жердештерине жергиликтүү элге урмат көрсөтүүнү жана «ички империализмден» баш тартууну кеңеш кылды
Vesti.kgнин редакциясы рубриканы тышкы саясий бороондо Кыргызстанды коопсуз башпаанек катары тандап алган орусиялык жарандардын окуялары менен улантат.
Жаңы каарманыбыз Москвадан келген Станислав Бишкекте жашагандан алган таасирлери менен бөлүштү.
"2022-жылы мурда түштөргө кирбеген окуялар болуп өттү", - деп баштады Станислав окуясын. - Чынын айтсам, Орусия Украина менен ачык аскердик тирешүүгө барарына толук ишенген эмесмин. Бүткүл дүйнө чек арага аскер күчтөрү тартылып жатканы жөнүндө сөз кылып жатканда да, Американын чалгындоосу басып кирген күндү түзмө-түз атаганда да, мунун баары сюрреалист болуп көрүнгөн. Тилекке каршы, кээде жашоо эң караңгы божомолдордон да жаман болуп чыгат.
Жаш жигит болуп жаткан окуяларга аралашпайм деп үмүттөнөрүн мойнуна алды.
"Жада калса активдүү согуштук аракеттер башталгандан тартып, болуп жаткандардын баары мага жеке таасир этпейт деген сезим пайда болду", - деп улантты ал. - Албетте, бул айларда фронттон келген кабарлар таң калтырды. Эки тараптан тең миңдеген жаштардын өлүмү адилетсиз болуп, карапайым калк арасындагы жоготуулар ого бетер үрөй учурарлык болду.
Андан ары Станислав Россия Федерациясындагы жарым-жартылай мобилизация тууралуу өз таасирлери менен бөлүштү.
«Орусия үчүн кичинекей жеңиштүү согуш болгон жок», - деп белгилейт москвалык. Бир нече айга созулган салгылашуулар калктын арасында күчөгөн толкундоолордун фонунда өттү. Мунун баары жарым-жартылай мобилизация жарыялоо менен аяктады. Номиналдуу түрдө согуштук тажрыйбасы бар жана аскердик адистиктердин айрым түрлөрү бар жарандардын арасында жүргүзүлүшү керек болчу. Бирок биринчи күндөр Россиянын аскер комиссариаттарынын тутумунун абсолюттук башаламандыгын көрсөттү - аскерге милдеттүүлөрдүн реалдуу тизмесине жарандык кесиптер менен аскердик кызмат өтөөгө милдеттүү, ал тургай оор өнөкөт оорулары барлар да кирди. Медициналык текшерүүлөр мыйзам бузуулар менен жүргүзүлүп, чакыруу кагаздарын аскер комиссарларынын өкүлдөрү гана эмес, ички иштер министрлигинин кызматкерлери ар кайсы жерлерде – соода борборлорунда, ишканаларда, атүгүл жолдордо айдоочуларды текшерүү учурунда да беришкен.
Орусиялык жаран эмне үчүн өлкөдөн кетүүнү чечкенин түшүндүрдү.
- Түшүнүү кристаллдашып кетти - бул мыйзамдын катуу чегинде болуп жаткан мобилизация эмес, мамлекет менен болгон “тыйын” оюну, - деп кейиди ал. «Бул оюнду жеңүү - бул согуштан тышкаркы тынч жашоо, ал эми жоготуу сиздин физикалык жана психикалык ден соолугуңуз, балким өлүм. Мен табиятымдан кумар ойнобогон, шайыр адам болгондуктан, үчүнчү жолду тандоону чечтим. Москвада досторумдун көбүн, машинамды, татыктуу жумушумду, ата-энемди таштап кеттим. Мен акырына чейин кетким келген жок, анткени мен өлкөдөгү эң мыкты университеттердин биринде жогорку билим алып, бир нече чет тилдерин үйрөнүп, бир катар тиешелүү кесиптерди өздөштүргөнгө жетиштим. Бирок белгисиздиктин чыңалуусу жана баш аламандыкты жактырбоо жеңди. Менин жолум азыр Кыргызстанда.
Станислав жаңы жердеги алгачкы күндөрдөгү эмоцияларын айтып берди.
«Мен Кыргызстанды абдан аң-сезим менен тандадым, анткени мен бул жерде мурда бир нече жолу болгом», - дейт жигит. — Ар бир сапар жакшы эмоцияларды гана калтырды. Ошентип, жыйырма он жыл мурун болгон. Ошого карабастан, кыргыз элинин меймандостугу, түшүнүгү мени абдан кубандырды. Бул жерде жүргөнүмдө менин дарегиме бир дагы жаман сөз уккан жокмун. Ал тургай, батир салыштырмалуу кыска убакытта жана адекваттуу баада табылды.
Андан ары россиялык Кыргызстандын борборун сүрөттөп айтып берди.
«Албетте, Бишкектин өзүнүн кичинекей өзгөчөлүктөрү бар – Орусиянын борборундагыдай көп дарыкана жана супермаркеттер жок, трамвай жана метро жетишсиз», - деп нааразы болду маектеш. — Айрым тармактар, мисалы, банктык кызмат көрсөтүүлөр анчалык жакшы өнүккөн эмес. Бирок, дагы көптөгөн артыкчылыктар бар. Биринчиден, бул бишкектиктердин зыяратчыларга болгон мамилеси. Улутчулдук, этияттык жок. Кээ бир орустардын Москвага, башка чоң шаарларга акча табуу үчүн келген кыргыздарга жасаган мамилесине эрксизден уялып кетет. Мындан тышкары, мен чиновниктердин жана күч түзүмдөрүнүн кызматкерлеринин гумандуу мамилеси, Орусияда жылдан-жылга тыйуу болуп жаткан темаларда ачык айтуу мүмкүнчүлүгүнө таң калдым.
Ошону менен бирге москвалык аны убактылуу баш калкалаган өлкөнун саясий турмушунун структурасын баяндап берди.
«Кыргызстан демократияны Конституцияда гана эмес, иш жүзүндө да сактай алганы өзгөчө кубандырат», - деп баса белгиледи ал. - Жергиликтүү маалымат каражаттарынын ар түрдүүлүгү, ачык-айкындыгы, өлкө жарандары менен бийликтин ортосундагы жандуу диалог мени таң калтырды.
Сөзүнүн аягында Станислав Кыргызстанга келген орусиялыктарга негизги кеңештерди берди.
— Мен мекендештериме биринчи кезекте Кыргызстандан коркпогула деп кеңеш берем. Бул жерде жагымсыз айларды күтүү үчүн абдан жакшы шарттар бар. Жаңы өлкө менен таанышып, анын маданияты менен таанышып, ийгилик менен жумуш таба аласыз. Негизгиси дагы эле келип жатканыңызды унутпаңыз, жергиликтүү калкка урмат көрсөтүү, «ички империализмден» баш тартуу. Ден-соолукта болуп, Кыргызстанда жакшы жаша, ушундай ынтымактуу чөйрөдө бактыбызга жетпегендер үчүн.
Александр Канунников
сүрөт www