Мыйзамда эмне деп жазылган? Кыргызстандагы саясий кризистен чыгуу үчүн ачык-айкын үч кадам

Өлкөнүн жетекчилиги саясий кризистен мыйзамдуу түрдө компетенттүү жол менен чыгуу үчүн үч ачык-айкын кадамды жасашы керек. Бул тууралуу юрист Ренат Медетбеков тараткан маалыматтык тактоодо айтылат. Анын айтымында, адамдар учурдагы көйгөйдү чечүүнүн жолдорун так түшүнүшү керек.

Алгачкы кадам

Конституциянын 87-беренесине ылайык, премьер-министр кызматтан кетүү жөнүндө арыз жазууга укуктуу. Отставкага кетүү Президент тарабынан кабыл алынат. Премьер-министрдин кызматтан кетишин кабыл алуу өкмөттүн отставкасына алып келет. Өкмөт түзүлгөнгө чейин премьер-министр жана өкмөт мүчөлөрү өз милдеттерин аткарууну улантышат. Өкмөт отставкага кеткен учурда өкмөттүн жаңы курамы ушул Конституцияда каралган тартипте жана мөөнөттө түзүлүшү керек. Премьер-министрдин кызмат ордуна дайындоо үчүн талапкерди көрсөтүү мөөнөтү президент премьер-министрдин отставкасын кабыл алган күндөн башталат.

Конституцияда жаңы өкмөттү түзүүнүн төмөнкүдөй тартиби жана шарттары каралган. 84-берененин 2-бөлүгүнө ылайык, парламенттик көпчүлүк 25 жумушчу күндүн ичинде премьер-министрдин кызмат ордуна талапкер көрсөтөт. Премьер-министрдин кызмат ордуна талапкер көрсөтүлгөн 25 жумушчу күн аяктаганга чейин өкмөттүн программасын, түзүмүн жана курамын Жогорку Кеңешке сунуштайт. Жогорку Кеңеш сунушталып жаткан өкмөттүн программасын, түзүмүн жана курамын бекитет. 84-берененин 5-бөлүгүнө ылайык, президент үч күндүн ичинде премьер-министрди жана өкмөттүн башка мүчөлөрүн дайындоо жөнүндө жарлык чыгарат. Эгерде жогоруда көрсөтүлгөн мөөнөттө Президент Премьер-министрди жана өкмөт мүчөлөрүн дайындоо жөнүндө жарлык чыгарбаса, анда алар дайындалды деп эсептелет.

Премьер-министр Кубатбек Боронов кызматтан кетүү тууралуу арызын берди. Кызматтан кетүү тууралуу арызды Президент 2020-жылдын 9-октябрында кабыл алган.

Бороновдун кызматтан кетишин кабыл алуу менен өкмөттүн отставкасы кабыл алынган. Бороновдон башка өкмөттүн бардык мүчөлөрү өз милдеттерин аткарууну улантышты, анткени 9-октябрда президент өзү берген арыздын негизинде Бороновду премьер-министрдин кызматынан бошотуу жөнүндө жарлык чыгарды. Өкмөттүн отставкасына байланыштуу парламенттик көпчүлүк президент премьер-министрдин отставкасын кабыл алган күндөн баштап эсептелген 25 жумушчу күндүн ичинде премьер-министрдин кызмат ордуна талапкер көрсөтүшү керек болчу. Бирок 2020-жылы 9-октябрда да, 10-октябрда да парламенттик көпчүлүк премьер-министрдин кызмат ордуна талапкер сунуштаган жок. Ошондуктан, эми президент жарлык чыгарбашы керек

Бороновдун отставкага кетишин кабыл алуу өкмөттүн отставкасына алып келген. Бороновдон башка өкмөттүн бардык мүчөлөрү өз милдеттерин аткарууну улантышты, анткени 9-октябрда президент өзү берген арыздын негизинде Бороновду премьер-министрдин кызматынан бошотуу жөнүндө жарлык чыгарды. Өкмөттүн отставкасына байланыштуу парламенттик көпчүлүк президент премьер-министрдин отставкасын кабыл алган күндөн баштап эсептелген 25 жумушчу күндүн ичинде премьер-министрдин кызмат ордуна талапкер көрсөтүшү керек болчу. Бирок 2020-жылы 9-октябрда да, 10-октябрда да парламенттик көпчүлүк премьер-министрдин кызмат ордуна талапкер сунуштаган жок. Ошондуктан, эми президент эч кимди премьер-министр жана өкмөттүн башка мүчөлөрү кылып дайындоо жөнүндө жарлык чыгарбашы керек, эгерде президент мындай жарлыкты 2020-жылдын 13-октябрына чейин чыгарбаса, анда эч ким дайындалган жаңы премьер-министр жана өкмөттүн жаңы мүчөлөрү болуп эсептелбейт. ... Мыйзамда белгиленген тартипте жаңы өкмөт түзүлгөнгө чейин, биринчи вице-премьер-министр жана өкмөттүн башка мүчөлөрү өз милдеттерин аткара беришет.

Экинчи кадам

Президент өзүнүн жашыруун жеринен чыгып, өлкөнү жумуш ордунда башкара башташы керек. Эгерде Ак үйдү тоноп кетишсе, анда ал калыбына келтирилгенге чейин, президент эски аянтта жайгашкан өкмөттүк имараттагы өзүнүн кеңсесин өзүнүн жумуш орду кылып дайындашы керек, ошондо эл мамлекет башчысынын иштеп жаткандыгын эл көрө алат. Болбосо, президенттин 2020-жылдын 6-октябрынан ушул күнгө чейин чыгарган бардык жарлыктары кысым астында кол коюлган документтер катары шек саналышы мүмкүн.

Үчүнчү кадам

Жогорку Кеңеш мейманканада, резиденцияда же башка жерде чогула албайт. "Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин Регламенти жөнүндө" Мыйзамдын 20-беренесинин 1-бөлүгүнүн 21-пунктуна ылайык, Жогорку Кеңеш Төрагасы Жогорку Кеңештин ишин уюштуруу боюнча буйруктарды чыгарат. Эгерде Аида Касымалиева чындап эле спикердин биринчи орун басары болсо, анда ал Ак үйдү калыбына келтирүү мезгилинде Жогорку Кеңештин орду Эски аянтындагы өкмөттүн имараты болуп, анда Жогорку Кеңешке жана анын кызматкерлерине тийиштүү жайлар бөлүнүп берилиши керек деген буйрук чыгарышы керек. БардыкЖК депутаттар жумушка үзгүлтүксүз бара башташы керек.

Андан кийин парламенттик көпчүлүк 25 жумушчу күндүн ичинде премьер-министрдин кызмат ордуна Садыр Жапаровду же башка талапкерди көрсөтөт. Талапкер Жогорку Кеңешке өкмөттүн программасын, түзүмүн жана курамын сунуш кылат. Жогорку Кеңеш аларды бекитет. Президент үч күндүн ичинде премьер-министрди жана өкмөттүн башка мүчөлөрүн дайындоо жөнүндө жарлык чыгарат.

Медетбеков атындагы юридикалык бөлүм
Сүрөт www