Кыргызстандын бюджети жабыркап жатат

Акыркы беш жылда Кыргызстандын бюджети жыл сайын ылдыйлап баратат. Бирок быйыл COVID-19, ишкердүүлүктүн төмөндөшү жана улуттук валютанын төмөндөшүнөн улам, өлкө бардык рекорддорду жаңылады. Такталган маалыматтарга ылайык, мамлекеттик чыгымдар кирешеден бир маалда 35,6 миллиард сомго ашат.

Эскерте кетсек, июнь айында эле маргиналдык таңкыстык 27,6 миллиард сомду түзөрү айтылган. Башкача айтканда, төрт айда +8 миллиард сом. Белгиленгендей, бюджетке тактоолорду ошол эле коронавирус пандемиясы алып келет. Кыязы, биринчи жолу кырсыктын масштабы бааланган жок.
Кайсы бир жол менен, такталган көрсөткүчтөргө ылайык, өнөр жайдын жана кызмат көрсөтүүлөрдүн төмөндөшү тиешелүүлүгүнө жараша 5% жана 9% ды түзөт. Мындан тышкары, курулуш тармагындагы өсүш 2,9% га, айыл чарба 2% га чейин басаңдай турганы күтүлүүдө. Болжолдоолорго ылайык, бул 2020-жылы ИДПнын -5,3% га чейин төмөндөшүнө алып келет.

Өлкөдөгү акыркы окуялар дагы көйгөйлөрдү кошту - парламенттик шайлоодогу добуш берүүнүн жыйынтыгынан келип чыккан нааразычылыктар. Чындыгында, башаламандык учурунда тоо-кен тармагы бир топ зыян тарткан. Бир катар компанияларга кол салуу болду. Эң көп жабыркаган кытайлык Фулл Голд Майнинг компаниясы жана Жерүй кенин иштетүүгө катышкан орусиялык инвестор. Жалпы чыгым миллиондогон долларга бааланган. Бирок ишканаларга жергиликтүү тургундар менен болгон чыр-чатактардан улам дагы деле болсо жумушун калыбына келтире албай жаткандыгы чоң зыян келтирүүдө. Жергиликтүү бийлик бул маселени чече албай жатат жана расмий Бишкек жигердүү эмес, бул көйгөйлөрдү чечүү жоопкерчилигин компаниялардын мойнуна жүктөп жатат.

Ошол эле учурда, тоо-кен тармагы гана эмес, бюджетке дагы зыян келтирилет. Эл аралык ишкерлер кеңешинин адистери эсептешкендей, бизнестин токтоп турган ар бир күнү казынага $ 50,000, айына $ 1,6 млн чыгым келтирет.
Үнөмдөөнү күйгүзүүгө кез келди. Бирок, анын ордуна 23 бөлүмдүн 17си жалпы суммасы 3,8 миллиард сомго каржылоону көбөйтсө, калган бөлүгү 363,6 миллион сомго кыскарган.

Сүрөт www