Феликс Кулов: Садыр Жапаров үчүн бардыгы жаман аяктайт, кийин андан үч эсе сурашат

Парламенттин учурдагы чакырылышы дагы бир жолу жаңы өкмөткө жагууга аракет кылып жатат. Экс-депутат Исхак Масалиев Конституциянын жаңы долбоору боюнча мындай пикирин Vesti.kg менен бөлүштү.

"Мен өзүм Конституцияга киргизилген 4 түзөтүүнүн күбөсү жана шериги болчумун, бирок кийин башкача мезгил: митингдер жана баш аламандыктар болгон" деп эскерди ал. - Бирок, азыр кырдаал аздыр-көптүр туруктуу, Негизги Мыйзамды өзгөртүү маселеси жай талкууланышы керек.

Исхак Абсаматович Баш мыйзамга киргизүү сунушталып жаткан Элдик Курултайдын кандайча иштей тургандыгын жакшы түшүнбөй тургандыгын белгиледи.

"Элдик Курултай президенттин дагы бир институтуна айланат, анткени аны өзү гана чакыра алат", - деп түшүндүрдү экс-депутат. - Мен президенттик башкаруунун формасына каршы эмес экениме карабастан, бир күнү өлкөбүздөгү ушул мыйзамга чекит коюу керек. Бирок бул формада эмес. Парламенттин учурдагы чакырылышына келсек, ал бийликтин колунда илгертен бери пластилин болуп келген. Бирок мен депутаттарга алардын ыйгарым укуктары бүткөндүгүн жана аларды жаңыртууга укугу жок экендигин эскертким келет. Учурдагы Конституцияда мамлекеттик органдар өз ыйгарым укуктарынын чегинен чыга албайт деп так жазылган. Бирок, азыр Жогорку Кеңеш так ушундай кылып жатат.

Өз кезегинде, дагы бир экс-депутат, мурдагы премьер-министр Феликс Кулов Vesti.kg сайтына берген маегинде жаңы Конституция диктатураны орнотууга багытталгандыгын белгиледи.

"Конституциянын долбоору бир катар так эместиктерди жана укуктук ченемдерди одоно бузууларды камтыйт" деди ал. - Анын үстүнө, сунушталып жаткан Конституцияга ылайык, президент аткаруу бийлигинин башчысы, башкача айтканда, өкмөттү башкарат, бирок эмнегедир премьер-министр дагы бар. Ал эми премьер-министрге ыйгарым укуктарынан тышкары, кызматтан кетүү жөнүндө арыз жазууга жана мөөнөтүнөн мурда кызматтан кетсе, президенттин милдетин аткарууга уруксат берилди. Анда эмне үчүн бул кызмат сизге таптакыр керек? Көрсө, премьер-министр “камчы бала” болот экен.

Феликс Шаршенбаевич Негизги Мыйзамдын жаңы долбоорунда президенттик бийликтин тең салмактуулугу жок экендигин белгиледи.

- Бул документ Хань конституциясы деп бекеринен аталбаптыр, - деди ал шылдыңдап. - Президент бардык кызматтарга адамдарды дайындайт, ал эми парламентке макулдук берүүгө гана уруксат берилген, ал эми депутаттар ишенбөөчүлүк көрсөтө алышпайт. Жана Курултай эмне үчүн экени мага түшүнүксүзбү? Анын ыйгарым укуктары кандай? Ага ким шайланат? Ал эми Курултайга кимдир бирөөнү кызматтан кетирүү боюнча сунуштарды киргизүү укугу берилген, бирок парламентке андай ыйгарым укуктар берилген эмес. Анда Жогорку Кеңеш эмне үчүн керек? Ошондой эле Конституциянын преамбуласында “биз демократиялык мамлекетти курууга умтулабыз” деген сап алынып салынганы, бирок алар долбоорду иштеп чыгуучулардын айтымында, мыйзамдан жогору болуп жаткан адеп-ахлак жөнүндө жазганы дагы кызыктуу. Бирок адеп-ахлакты баалоонун критерийлери жок.

- Ал эми референдум январь айында өтөрүнө байланыштуу, мен келечекте бийликти узурпациялоого алып келиши мүмкүн болгон кылмыш белгилерин байкадым, - деп бөлүштү ал. - Бул мени тынчсыздандырат, анткени мындай ыкма менен шайлоонун жана референдумдун жыйынтыктарын бурмалоо үчүн бардыгы жасалат. Мен бул ишке ашарына 90 пайыз ишенем, анткени өтө көп нерсе коркунучта. Эми болсо, Садыр Жапаров шайлоодо добуш алуу үчүн тынымсыз популисттик билдирүүлөрдү жасап жатат. Ошондо гана баары эле аткарыла бербейт. Бирок анын бардыгы аягы жаман аяктайт - биздин өлкөдө бир дагы авторитардык башкаруучу мөөнөттүн аягына чейин отура алган жок. Анын үстүнө биздин өлкө эч качан азыркыдай оор абалда болгон эмес. Садыр Жапаров эми бийликти каалап жатат, бирок андан үч жолу сурашат. Биздин жүз пайыз жаңы жарандык толкундоолорду күтүп жатабыз.

Эске сала кетсек, кечээ кечинде Жогорку Кеңеш Конституциянын жаңы долбоорун жарыялады. Аны кабыл алуу боюнча референдумду 10-январдагы президенттик шайлоо менен бир күндө өткөрүү пландалууда.

Вероника Малышева
Сүрөт www