Эксперт: Акыры кыргызстандыктар чет өлкөлөрдө ишенимди арттырган паспортторго ээ болушат
Жаңы үлгүдөгү биометрикалык документтин артыкчылыктары эмнеде?
Кыргыз паспорттору илгертен бери эл аралык кылмышкерлер менен террористтер арасында популярдуу болуп келген. Биометрикалык үлгүдөгү документтин киргизилиши фальсификация коркунучун азайтууга тийиш. Мындай пикирди Vesti.kg сайтына ата мекендик эксперт, мурдагы дипломат, БШКнын мүчөсү Адил Турдукулов жана , Кыргыз Республикасынын Тышкы иштер министрлигинин алдындагы Дипломатиялык академиянын экс-проректору Кайрат Осмоналиев бөлүштү. Маектешкендер өнүккөн өлкөлөргө жаңы паспорттору менен виза алуу маселесине дагы токтолушту.
-Чындыгында тоскоолдуксуз виза алуу маселеси чечилбейт, - деп баса белгиледи Турдукулов. -Европага дагы, АКШга дагы виза берүүдөн баш тартуунун негизги себеби бизде коопсуз паспорттордун жоктугу эмес, визаны кабыл алуучу мамлекеттеги жарандарыбыздын бузганы. Алар ал жерде мыйзамсыз турушат. Демек, бул табигый түрдө абийирдүү жарандардын виза алуусуна таасир этет.
Адил Турдукулов идентификациялык документтердин коопсуздугун жогорулатуу үчүн жаңы чечимдерди киргизүү керек деп ишенет.
"Бул адамды адам жана өлкөнүн жараны деп аныктаган эң маанилүү документ" деп эскерди ал. - Аны коргоо маанилүү элемент болушу керек. Жасалма акча жасоо технологиялары дагы өнүгүп жатат, биз заманга жараша кадам ташташыбыз керек. Биздин паспорттор чек арадагы кылмышкерлер, баңгизат сатуучулар жана террористтер арасында эң популярдуу. Ошондуктан, өркүндөтүү керек, алар канчалык деңгээлде өркүндөтүлдү, мен билбейм.
Ал арада Кайрат Осмоналиев паспорт маселесин илгертен эле чечүү керек болчу деп эсептейт.
"Биздин мурунку паспортторубуз тиешелүү деңгээлде корголбогон жана ар кандай эл аралык шылуундар арасында популярдуу болгон", - деди ал. - Акыры, биз башка штаттарга ишенимди арттырган паспортторду алууга мүмкүнчүлүк алабыз. Эл аралык стандарттарга ылайык ишенимдүүлүк даражасы максималдуу жогорулатылды. Мисалы, мен чет өлкөгө командировкага барганда, БШКнын мүчөсү катары менин дипломатиялык паспортум бар. Дипломаттык паспорттун макамы жогору экендигине карабастан, мени бир нече жолу токтотушкан.
Социалдык тармактардагы айрым жарандар жаңы документтин дизайнын терс кабыл алышты. БШК мүчөсү паспорт жаркыраган деп эсептейт, бирок мунун себептери бар.
-Демек, аларды жасалмалоо кыйыныраак болот, - деп эсептейт Осмоналиев. - Бир аз түшүнүксүз, бирок анын мааниси бардыр. Мен сүрөттөр жана белгилер боюнча адис эмесмин, бирок алар коопсуздук деңгээлине таасир этип, жасалма жасоо процессин татаалдаштырат деп ойлойм.
Мамлекеттик каттоо кызматы Кыргыз Республикасынын жаңы биометрикалык жарандык паспортунун сигнал үлгүлөрүн алгандыгын түшүндүрүп берели. Жаңы электрондук паспорттордун негизги артыкчылыгы - 30дан ашуун заманбап коопсуздук элементтерин колдонуу, паспорттун капкагында электрондук чиптин, заманбап материалдар жана жеке маалыматтарды колдонуу үчүн лазердик технологиялар. Паспорттор 2021-жылдын экинчи жарымынан тарта киргизилет.
Сүрөт www