Чыңгыз Айдарбеков: Кыргызстан агрессорду жоопко тартуу үчүн эл аралык коомчулукка кайрылышы керек
Мурунку ТИМ мамлекетке жардам берүү үчүн окуя болгон жерден тартылган видеолорду жана сүрөттөрдү чогултуу керек деп эсептейт
Кыргыз Республикасынын экс-тышкы иштер министри Ч.Айдарбеков ордун толтурууну талап кылуу, башкача айтканда, Кыргызстанга келтирилген зыян үчүн Тажикстанды материалдык жоопкерчиликке тартуу керек деп эсептейт. Бул тууралуу ал социалдык тармакта билдирди.
"2021-жылдын 29-апрелинде болгон окуя тынчтык, жакшы коңшулаш, дос, союздаш Кыргыз Республикасына жана анын боордош элине каршы аскердик агрессия болду", - деди Айдарбеков. - тажик тарап бир тараптуу түрдө заманбап, оор курал-жарак түрлөрүн (минометтер, аскердик тик учактар) Кыргыз Республикасынын жарандарына каршы колдонгон, натыйжада үйлөр атайылап бузулган, жада калса бүтүндөй айылдар өрттөлгөн, социалдык объектилер талкаланган, көптөгөн курмандыктар бар , алардын арасында эч күнөөсү жок балдар.
Кыргыз Республикасы дүйнөлүк коомчулукка жана эл аралык уюмдарга (БУУ, ЕККУ, ЖККУ) агрессорду жоопко тартууга жана ордун толтурууну талап кылууга жардам сурап кайрылууга толук укуктуу ".
Ч.Айдарбеков репарациялардын маанисин түшүндүрөт.
"Репарация - бул эл аралык укуктун башка субъектине карата эл аралык укук бузуунун натыйжасында келтирилген зыян үчүн эл аралык укуктун субъектисинин материалдык жоопкерчилигинин бир түрү."
Анын айтымында, тажик-ооган чек арасын коргоого берилген аскердик-техникалык жардам агрессия үчүн колдонулбай жаткандыгын аныктоо керек.
"Андан тышкары, ШКУнун негизги негиздеринин бири - чек ара аймагында ишенимди бекемдөө чаралары жөнүндө макулдашуу", - деп белгиледи ал. - Кандайдыр бир ишенимди бекемдөө чаралары жоктугунан. Тажик-ооган чек арасын коргоого берилген аскердик-техникалык жардам агрессия үчүн эмес, чындыгында өз максатына жумшалып жатабы же жокпу, ошону аныкташ керекпи? "
Экс-тышкы иштер министри келечекте жасала турган кадамдарды белгиледи.
1. Бардык фактыларды чогултуу жана аларды тутумдаштыруу, репарация маселесин жүйөлүү чечүү үчүн (жарандардын бузулган үйлөрүн, май куюучу жайларды, кафелерди жана башка объектилерди калыбына келтирүү, жабыркаган үй-бүлөлөргө компенсация төлөө) маанилүү.
2. Бул маселени эл аралык деңгээлде профессионалдык жактан коргоо үчүн күчтүү эл аралык юристтердин тобун түзүү маанилүү.
3. Кыргыз Республикасы менен Тажикстан Республикасынын боордош элдеринин ортосундагы маданий-гуманитардык байланыштарды чыңдоо зарыл. Биз илгертен бери бир тууганбыз.
Дал ушул Кыргыз Республикасы тажик чыр-чатагын тынчтык жолу менен жөнгө салууда, коңшу аймактын делимитацияланышына жол бербөөдө жана тирешүүнү андан ары күчөтүүдө маанилүү ролду ойногон. Ошол жылдары Кыргыз Республикасы тажик боордошторго жардам берип, аларды миңдеген адамдарга баш калкалап келген.
Жакшылыкка ар дайым жакшылык менен төлөө керек, эч ким жалпы адамзаттык принциптерди жокко чыгарган жок. "
сүрөт www