Дональд Лу: Кыргызстанда 2005 жана 2020-жылдардагы революциялар үчүнчү күчтөрдүн кийлигишүүсүнүн жыйынтыгы эмес

АКШ президенти АКШнын Кыргызстандагы элчиси Дональд Луну Мамлекеттик катчынын Түштүк жана Борбор Азия боюнча жардамчысы кылып дайындоону сунуш кылды. Дипломат кетээрдин алдында “Азаттык” радиосуна маек курду.

Дипломат Кыргызстандагы 2005 жана 2020-жылдардагы революциялар үчүнчү күчтөрдүн кийлигишүүсүнүн натыйжасы эмес деп белгиледи.

«2005-жылдын март айындагы жана 2020-жылдын октябрындагы ыңкылаптар Президент Акаев менен Президент Жээнбеков паракорчулук жана манипуляциялар аркылуу өтө эле көп бийликти басып алууга аракет кылган акыйкатсыз парламенттик шайлоого жооп болду. Бул ыңкылаптар чет элдик күчтөрдүн ойлоп табуусу эмес. Алар Вашингтондун, Москванын же Пекиндин иши болгон эмес. Алар кыргыз эли коррупцияга, натыйжасыз башкарууга жана абсолюттук бийликке умтулгандан жадап бүткөндө болгон. Бул ыңкылаптар келечектеги президенттерге, акыры, эл алдында жооптуу экендиктерин эскертип турушу керек », - деди ал.

Дональд Лу Садыр Жапаровдун “АКШ Кош стандарттуу саясатты көрсөтүп жатат” деген сөзүнө жооп берип, Шадиев сыяктуу башка аткаминерлердин Америкада калуусуна мүмкүнчүлүк берди.

“Биздин өкмөттөр Көлбаев жана Матраимов сыяктуу уюшкан кылмыштуу топтун лидерлерин жоопко тартуу үчүн болуп көрбөгөндөй күч жумшап жатышат. Булар кооптуу адамдар, бирок мен биздин өкмөттөр биргелешип иштесе, биз аларды кылмыштары үчүн жоопко тарта алабыз деп ишенем. Ошондой эле, АКШда жашаган кыргыз жарандарына байланыштуу өкмөттүн тынчсыздануусун талкуулап жатабыз. 2019-жылы АКШ өкмөтү тоңуп, Максим Бакиев уурдаган 4,5 миллион доллар коррупциялык акчаны кайтарып берген. Бул биздин АКШда мүлкү болушу мүмкүн болгон коррупционерлердин бул акчаны кыргыз элине кайтарып берүүсүнө багытталган кызматташууга олуттуу караарыбызды көрсөтүп турат ”, - деп жооп берди Лу.

Дипломаттын айтымында, коррупцияга айыпталган чиновниктерге компенсация төлөп берүү боюнча өкмөттүн коррупцияга каршы өнөктүгү - бул укук колдонуу практикасынын кеңири таралган модели.

«Бул фондго олуттуу акча которууга убада берген адамдардын арасында Өмүрбек Бабанов, Камчыбек Көлбаев жана Райымбек Матраимов бар. Бабанов мырзанын кандайдыр бир кылмыш жасаган-кылбаганы мага белгисиз, бирок УКМК ага каршы тергөө ишин ушул мамлекеттик фондго өз ыктыяры менен салым кошкон күнү эле токтотууга макул болгон. Экинчи жагынан, Көлбаев мырза АКШ тарабынан баңги заттын ири сатуучусу катары таанылган адам өлтүргөн соттолгон. Эгер ал ушул кылмыш ишин уланта берсе, жөнөкөй айып пул орунсуз жана жетишсиз. Акыры, Дональд Лу: Кыргызстанда 2005 жана 2020-жылдардагы революциялар үчүнчү күчтөрдүн кийлигишүүсүнүн натыйжасы эмес ММК Матраимовду 700 миллион долларды адалдаган деп айыптоодо. Эгер бул чын болсо, анда ал фондго кошкон салымы - элден уурдап алгандарынын аз гана бөлүгү.

Мен өкмөттүн кылмышкерлерге айып пул салуусуна каршы эмесмин. Кылмышкерлер эркиндиги үчүн акча төлөгөн мындай схема уюшкан кылмыштуу топтун лидерлерине эркиндикке чыккандан кийин дагы кылмыш иштерин улантууга мүмкүнчүлүк бериши мүмкүн деп тынчсызданам. Айрым бай кылмышкерлерге карата мындай өзгөчө мамиле башкаларга, эгерде акчалары болсо, алар кылмыштары үчүн катуу жазага тартылбай тургандыгын билдирет. Бул адилетсиз », - деди расмий өкүл.

Дональд Лу Кыргызстандагы демократия күчтүү бойдон калат деп ишенет, анткени кыргызстандыктар ага ишенишет жана зулумдарга же диктаторлорго жол бербейт.

“Кыргыз маалымат каражаттары, анын ичинде социалдык тармактар ​​эркин жана ачык бойдон калууда. Алар өкмөттү жана оппозицияны эркин сындап, уюшкан кылмыштуу топтун лидерлеринин жана коррупционер чиновниктердин байлыгы жана кылмыштуу иштери жөнүндө отчет берүүнү улантышууда жана коронавирус менен жакырчылыктан жапа чеккендердин абалын баса белгилешти. Бул Борбордук Азиядагы эң эркин ММК экендиги талашсыз. Кыргыз эли сөз эркиндигин жана жалпыга маалымдоо каражаттарынын эркиндигин талап кылат. Менин оюмча, бул эч качан өзгөрбөйт ”, - деди АКШнын Кыргызстандагы элчиси.

Сүрөт www