Эксперт: УКМКнын АКСи жоюлушунун себеби Жапаров менен Ташиевдин ортосундагы пикир келишпестиктерден улам болгонун жокко чыгарбайм

Бүгүн, 23-июнда президент Садыр Жапаров жакынкы аралыкта УКМКнын Коррупцияга каршы кызматы жоюларын билдирди.

Ошентип, атайын кызматтын ыйгарым укуктары кыскарат. Жапаровдун айтымында, укук коргоо органдарынын кызматкерлери Салык кызматы менен биргеликте ишкерлерге басым жасашкан - бул УКМКнын АККны жоюуга негиз болгон.

«Бул ишкерлерге болгон кысым азырынча токтой элек дегенди билдирет. Буга чейин алардын Каржы полициясынын үстүнөн жазган арыздарынын негизинде жана аталган бөлүмдүн ишин талдап чыккандан кийин, бул орган өзүн-өзү актаган жок деген бүтүмгө келдик. Ошондуктан, биз аны жок кылдык. Ушул эле чечим УКМКнын АКСине карата да бизнести коргоо максатында кабыл алынган. Учурда тиешелүү жарлык даярдалууда », - деди мамлекет башчысы.

Альтернативдик вариант катары президенттик администрациянын алдында Коррупцияга каршы ишкер кеңеш түзүлөрү белгилүү болду.

«Мен жакынкы аралыкта АДС - Коррупцияга каршы ишкер кеңешти ыктыярдуу негизде түзүүнү тапшырам. Ал президенттик администрациянын карамагында болот. Ага ишкерлер кириши мүмкүн. Эгерде үзгүлтүксүз жана мыйзамсыз текшерүүлөр болуп жатса, анда кеңешке же Башкы прокуратурага отчет бере аласыз. Ошондо мен өзүм көзөмөлдөйм », - деп убада берди Жапаров.

Ал ортодо УКМКнын ардагери Таалайбек Жумадылов АКК жоюлгандыгы тууралуу жаңылыктарды оң кабыл алды.

Анын айтымында, чекисттер жалаң гана улуттук коопсуздукту камсыз кылуу менен алектениши керек.

"Коррупцияга каршы күрөшүү атайын кызматтын ыйгарым укугу эмес" дейт Жумадылов. - Бизде башка трансулуттук коркунучтар бар - тышкы жана ички. Сырттан: эл аралык терроризм, трансулуттук уюшкан кылмыштуу иш, бир катар өлкөлөрдөн баңги заттарын ташуу, аткезчилик ж.б. "Кеңсе" ири экономикалык зыян келтириши мүмкүн болгон ири долбоорлор менен гана алектениши керек. Алардын алдында дагы глобалдык милдеттер турат. Тиешелүү структуралар кылмыштардын бетин ачуу менен алектениши керек.

Өз кезегинде, саясат таануучу Турат Акимов дагы мамлекет башчысынын чечимине абдан оң баа берип, АКК УКМК ишкер чөйрөнү көп учурда "түш көрөт" деп кошумчалады.

"AKC мыйзамсыз болгон, анткени кошумча ыйгарым укуктар тиешелүү регламенттерде жазылбаган", - деди Акимов Vesti.kg менен болгон маегинде. - Укук коргоо органдары болгонуна карабастан, кошумча структура түзүлдү. Ошентип, бизде көптөгөн адамдар кысым көрсөтүп, бизнеске кирип кетишти. Атамбаевдин убагында Антикоррупциялык кызмат экономиканын ири тармагын көзөмөлдөө үчүн түзүлгөн. Андан кийин АКК өтө коррупциялашып, жергиликтүү ишкерлердин түшүнө киришти.

Мындан тышкары, эксперт УКМКнын ыйгарым укуктарынын кескин төмөндөшү президент Садыр Жапаров менен УКМКнын башчысы Камчыбек Ташиевдин ортосундагы чыңалган мамилени көрсөтүшү мүмкүн экендигин жокко чыгарбайт.

Акимовдун айтымында, Ташиев лидерлик сапаттарын көрсөтүүдөн тартынбаган мамлекет башчысынан кийинки экинчи адам.

- Жапаровго Ташиевдин абсолюттук желмогузга айланышы, бардыгын катар-катар камакка алуусу, кандайдыр бир айыптоолорду айта алышы жана башка ушул сыяктуу нерселердин кереги жок, - дейт Акимов. - Президент өзүнөн башка бийликтин абсолюттун болушуна жол бербөөгө аракет кылып жатат. Ташиев менен Жапаровдун ортосунда пикир келишпестик болду деген ойду толугу менен мойнума алам. УКМКнын башчысы амбициялуу адам жана кээ бир маселелерде аша чаап кетиши мүмкүн.

Андан тышкары, эксперт Ташиев кийинки президент болушу мүмкүн деп эсептейт, анткени ал Жапаровду бийликке келишине жардам берген.

"Ташиев өзүн келечектеги президент деп эсептейт жана атайылап ушундай сарай курган, ошондуктан түштүк Жээнбековдон кийин түндүк Жапаров келди", - деп белгиледи ал. - Албетте, ал республиканы жетектейт деп күтүп жатат, ошондуктан эми ал клирингди кыркып, жаш атаандаштарды четтетет. Ал өзүн эрктүүрөөк адам катары көрсөтүп, темир генералдын жүрүм-турумун көрсөтүп, жогорку кызматтагы адамдарды камакка алат. Менимче, Жапаров менен Ташиевде бюрократиялык маселелерде олуттуу карама-каршылыктар бар. Садыр Жапаров ага бийликти өткөрүп берүүгө милдеттүү - ушунчалык көп адамдар ишенишет.

Коопсуздук кызматынын дагы бир мурдагы кызматкери, УКМКнын төрагасынын мурунку биринчи орун басары Артур Медетбеков президенттик администрациянын алдында коррупцияны алдын ала турган орган түзүлүшү керек деп эсептейт. Бул УКМКнын компетенциясына кирбеши керек, дейт Медетбеков.

"Мен УКМКнын АКСи тутумунан тышкары иштөөнүн демилгечилеринин бири болчумун" деп эстеди Артур Капарович Vesti.kg сайтына. - Президенттик администрациянын ичинде өзүнчө структура түзүлүшү керек, ал коррупция менен күрөшүшү керек. Улуттук коопсуздук боюнча мамлекеттик комитет өзүнүн түздөн-түз функционалдык милдеттери - чалгындоо, контрчалгындоо, терроризмге каршы күрөш жана Конституциялык системаны тышкы жана ички коркунучтардан коргоо менен алектениши керек.

Эске салсак, УКМКнын Коррупцияга каршы кызматы экс-президент Алмазбек Атамбаев тарабынан 2011-жылы түзүлгөн.

Элдос Казыбеков
Сүрөт www