Марс Сариев: Ар кандай саясий ишмерлер Орхан Инандынын айланасындагы кырдаалды божомолдоого аракет кылышат

Кыргызстанда Кыргызстандын жараны, "Сапат" мектептердин жалпы билим берүү тармагынын башчысы Орхан Инанданын уурдалышына байланыштуу жаңжал башталды. Кыргыз Республикасынын Тышкы иштер министрлигинде Түркиянын Кыргызстандагы элчисине Кыргызстандын жаранын кайтарып берүүнү талап кылган нааразычылык нотасы тапшырылды. Чындыгында, Сапат мектептеринин башчысы 2012-жылы Кыргызстандын жарандыгын алган жана ал Кыргызстандын жараны болуп саналат.

Бирок, түрк элчиси Инанда Түркиянын жараны экендигин, мындай окуя болбогонун айтты. Ошондой эле, алар Орхан Инанди Түркиянын жараны болгондуктан, бул түрк кызыкчылыктары деп айтышат.
Аналитик Марс Сариевдин айтымында, Орхан Инанды 2021-жылы 31-майда уурдалып кеткенден кийин Түркиянын Бишкектеги элчилигинде болуп, Кыргыз Республикасынын жарандыгынан баш тартууга аргасыз болгон.

«Бул учурда, юридикалык көз караштан алганда, биз анын кайтып келишин талап кылууга укугубуз жок, анткени ал Кыргыз Республикасынын жараны болбой калган. Юридикалык көз караштан алганда биз доомат кое албайбыз. Кыргызстандын Президенти Садыр Жапаров бул маселе боюнча өз көз карашын билдирди, Кыргызстан Орхан Инанды Кыргыз Республикасына кайтарып берүүнү талап кылып, нааразычылык нотасын тапшырды. Тилекке каршы, кыргыз тарап аракеттерди көрө алганы менен, мен үчүн түрк тарап эми өз жараны, Түркиянын жараны болуп кайтып келиши күмөн. Жана жалпыга маалымдоо каражаттарынан, ошондой эле түрк тараптын билдирүүлөрүнөн Орхан Инанды Түркиянын жарандыгынан чыкпагандыгы белгилүү болду ”, - дейт эксперт.

Мындан тышкары, ал белгилегендей, Инанди дагы 25 мекендешинин, балким Гүлендин тарапташтарынын жарандыгын алууга көмөктөшкөндүгү маалым, бул буга чейин Орхан Инандынын Кыргыз Республикасындагы ишмердүүлүгүнө күмөн жаратат.

Геосаясий көз караштан алганда, Түркиянын Кыргызстандагы жана Борбор Азиядагы позициясы абдан күчтүү жана Орхан Инандадагы кырдаал кыргыз-түрк мамилелерин караңгылатса дагы, кырдаалга түп-тамырынан бери таасир эте албайт.

«Менин оюмча, мамлекеттик көз караш менен алганда, Кыргызстан Түркия менен кызматташууну чыңдашы керек, анткени Афганистандагы кырдаалга байланыштуу Борбор Азия башаламандыктын алдында турат. Менин оюмча, түрк тарап бул операцияны кыргыз тараптын позициясы, Орхан Инанданын бул жааттагы позициясы начар экендигин эске алып, өтө алысты көрө алды. Ал эми Түркия менен мамилени чыңдап, андан техникалык жардам алууга кызыкдарбыз. Жана дагы, геосаясий кырдаалга байланыштуу, Орхан Инанды кайтарып берүү мүмкүн эмес. Албетте, бул калктын белгилүү бир бөлүгүнүн нааразычылыгын, ачуулануусун, эл аралык нормалардын бузулушу жөнүндө билдирүүлөрдү жаратат, бирок Орхан Инанда Түркиянын жарандыгын алат. Буга байланыштуу биздин колубуз байланып, түрк тарапка кандайдыр бир дооматтарды айтуу кыйынга турат ”, - деди Марс Сариев.

Ал белгилегендей, азыр Орхан Инанданы камакка алуу маселеси ар кандай саясий ишмерлер тарабынан, өзгөчө камакка алынган саясатчылардын туугандары жана тарапташтары тарабынан божомолдонуп жатат.

«Менин оюмча, ушул маселени күтүү керек. Кыргызстан өз позициясын көрсөтүп, нааразычылык нотасын жөнөткөндүктөн, президент өз позициясын билдирди, ошондуктан биз түрк тараптан жооп күтөбүз. Эми саясий упай топтоо үчүн айрым күчтөр бул темада спекуляция жасабашы өтө маанилүү. Бирок, тилекке каршы, күзгү шайлоо жакындап келе жатат, ар кандай курч темада божомолдор күчөйт. Абийирсиз адамдардын Инандадагы кырдаалды өз кызыкчылыктары үчүн колдонушу өкүнүчтүү », - деп жыйынтыктады эксперт.

сүрөт www