Алмазбек Акматалиев: Президент Кумтөрдү элге кайтаруу боюнча тарыхый мүмкүнчүлүктү колдон чыгарган жок
Президент Садыр Жапаров Кумтөр кенин элге кайтаруу боюнча тарыхый мүмкүнчүлүктү колдон чыгарган жок. Бул Кыргыз Республикасынын Президентине караштуу Мамлекеттик башкаруу академиясынын ректору Алмазбек Акматалиевдин пикири.
Анын айтымында, канадалык Centerra Inc. компаниясы менен болгон келишимди кайра карап чыгуу маселеси Кыргыз Республикасынын азыркы Президентинин тушунда болгонуна бир нече факторлор бар.
Биринчиден, АГУПКР ректору айткандай, мамлекет башчысынын саясий жашоосу Кумтөр кени менен тыгыз байланышта болгон, тагыраагы, ал Ысык-Көл облусунун тоолорунда алтын казуу менен байланышкан көйгөйлөрдү дайыма көтөрүп келген.
Экинчиден, келишимди мамлекеттин пайдасына кайра карап чыгууну колдогон элдин маанайы роль ойноду, дейт Акматалиев.
Үчүнчү фактор, Алмазбек Акматалиевдин айтымында, бийликтин бардык бутактарынын: президенттин, соттун, парламенттин позицияларынын дал келиши.
Буга чейин Кумтөр маселеси каралып жатканда, акыркы учурда Жогорку Кеңеш чечимин өзгөртө алса, эми парламент бирдиктүү позицияны кабыл алганын эксперт белгилейт.
Кумтөр боюнча чечимге таасир эткен төртүнчү фактор-COVID-19 пандемиясы. Анын айтымында, бүт дүйнөнү курчаган кол салуу экология жана экономика маселелеринин канчалык маанилүү экенин көрсөттү.
Пандемия мындай кырдаалда ар бир өлкө өз көйгөйлөрүн өзү чечиши керек экенин көрсөттү, - дейт ректор.
Алмазбек Акматалиев айткандай, азыркы өкмөттүн тушунда Centerra Incтин жетекчилиги тарабынан кен маселесин кароодо колдонулган ыкмалар иштебей калды.
Эми бийликке кимдир бирөө, айтор, бүт өмүрүн байлыкты элге кайтарууга арнаган адам келди. Эгерде бийликте башка адамдар болгондо, Кумтөр боюнча суроо башкача болмок болушу толук мүмкүн », - деди билим берүү мекемесинин башчысы.
Жогоруда айтылгандардын баарына ректор бир кезде Кумтөргө байланыштуу мыйзамды бузууга барган кыргыз чиновниктерин жоопко тарта баштаган президенттин жана анын командасынын саясий эркин кошумчалады.
Алмазбек Акматалиевдин айтымында, кыргыз тараптын эл аралык арбитражды утуп алуу мүмкүнчүлүгү чоң.
Кыргыз тарап сотто утулат деп ойлосок да, коомдун эрки чечүүчү ролду ойной алат; эгерде адамдар Центерранын кенди иштетүүсүнө каршы чыкса, канадалык компания эмне кыла алат, ал кантип иштейт?-ал ушундай суроо салды.
Сүрөт www