Кыргызстан-Казакстан: Келечеги кенен саясий өнөктөштөр
Көптөгөн кылымдар бою кыргыздар менен казактар бир туугандай кошуна жашашат. Жана кубанычта да, кыйынчылыкта да ар дайым бирге болушкан. Эгемендикке ээ болуу менен алар эгемендүү мамлекеттер катары кызматташууну улантышты. Кыргызстан менен Казакстандын саясий кызматташтыгы кандай өнүгүп жатат? Мындан аркы кызматташуунун перспективалары кандай?
Бул суроолор менен Vesti.kg сайтынын редакциясы Жогорку Кеңештин экс-спикери, тарых илимдеринин доктору Зайнидин Курмановго кайрылды.
- Кыргыз Республикасы менен Казакстан Республикасынын ортосундагы мамилелер абдан жемиштүү жана динамикалуу өнүгүп жатат, - деди Зайнидин Карпекович. — Учурдагы мамилелердин айырмалоочу өзгөчөлүгү бул мамилелер эгемендүү мамлекеттердин ортосунда азыртан эле өнүгүп келе жатканында.
Ал арада парламенттин мурдагы төрагасы кыргыздар менен казактардан жакын улуттарды табуу мүмкүн эмес экенин баса белгиледи.
«Кыргыздар менен казактар бир тууган, бизден жакын элдерди табуу кыйын», - деп эскерет Курманов. Бизге сүйлөшүү үчүн котормочунун кереги жок. Казакстанда ар бир кыргыз өзүн үйүндөгүдөй сезет, ал эми ар бир казак Кыргызстанда өзүн чет элдик сезбейт. Көптөгөн кылымдар бою биздин элдер бир туугандай жашоого үйрөнүшкөн – алар кызматташкан, бири-бирине жардам беришкен жана жалпы душмандардан биргелешип коргошкон. Бирок көз карандысыз мамлекеттер катары биз эгемендүү мамилелерди түзүшүбүз керек.
Буга байланыштуу Зайнидин Курманов мамлекеттик мамилелерди курууда анча-мынча кыйынчылыктар жаралышы мүмкүн экенин, аны өз ара аракет менен чечүү керектигин моюнга алат.
«Албетте, кээде чек арада, өткөрүү пункттарында, жүктөрдү жана ресурстарды ташууда кандайдыр бир көйгөйлөр жаралышы мүмкүн», - деп улантты экс-депутат. Жана бул проблемаларды өз ара чечиш керек. Казактар кээде чек араны жаап коюшат деп таарынбагыла, кошуналардын кылык-жоругунун себебин түшүнүшөт. Албетте, бул көйгөйлөрдү дароо жоюу мүмкүн эмес, бирок аларды этап-этабы менен, акырындык менен чечүү керек. Саясий аренада биз мамлекеттик союздашпыз, тышкы саясий маселелер боюнча кызматташабыз, ар дайым бири-бирибизди колдойбуз, муну кубаттоо керек.
Мындан тышкары, Зайнидин Карпекович биздин өлкөлөр ортосундагы мамилелерди өнүктүрүүнүн чоң келечегин көрөт.
Биз мүчө болгон эл аралык уюмдардын алкагында да, түрк мамлекеттеринин уюмунун алкагында да мындан аркы кызматташуунун чоң келечегибиз бар», - деп түшүндүрдү Курманов. — Казакстан — күчтүү жана атаандаштыкка жөндөмдүү экономикасы бар, андан ары өнүгүү үчүн келечектүү мүмкүнчүлүктөрү бар чоң өлкө. Биз алдыга чогуу кадам таштоо үчүн мүмкүнчүлүктөрдү сарамжалдуу пайдалануубуз керек. Келечекти карап, өткөндү карабай, кичине таарынычтарды эстеп, бири-бириңерге таарынгыла.
Курманов келечектеги өнүгүүгө көңүл буруу биздин өлкөлөрүбүздүн алдыга жылышына жардам берет деп эсептейт.
«Азыр бүткүл адамзат алдыга, келечекке багытталган», - деп белгиледи ал. — Кандай болот? Кандай мамиле үстөмдүк кылат? Кыргызстан менен Казакстандын эң сонун мамилелери бар. Жана бул сакталышы керек. Алар мындан ары да ушундай болот деп үмүттөнөм. Албетте, эгерде биздин өлкөлөрүбүз келечекке багытталган болсо.
сүрөт www