«Алар зордуктап, мүчөңө туз себебиз» деп коркутушкан. Ошто милициянын кыйноосуна кабылган аял эгизинен ажырап калды

Милиция кызматкерлеринин кыйноосуна кабылган Ош шаарынын тургуну Наргиза Раджапова БУУнун адам укуктары боюнча комитетинен жардам суроону көздөөдө. Бул тууралуу “Адилет” укук коргоо уюму билдирди.

Аялдын айтымында, ал Ош ОИИБдин баңгизаттарды мыйзамсыз жүгүртүүгө каршы күрөшүү кызматынын милициянын подполковниги Таирбек  Уларовдун өлүмүнө катыштыгы бар болушу мүмкүндүгүнө байланыштуу түштүк борбордун ички иштер башкармалыгынын ыкчам кызматкерлери тарабынан кыйноого алынган.

«Үч жумушчу терезелерди жаап, баштыктарды кийгизип, ийне менен сайып, кыйнап, сөгүп, түкүрүп, зордуктайм деп коркутушкан», - дейт ал.

Кыйноого кабылган аялдын дүкөнү түштүк борбордун СБНОН УВД имаратынын жанында жайгашкан. Ал эми өлтүрүлгөн милиционер кээде андан товар сатып алган. Наргиза Раджапова акыркы жолу телефон аркылуу байланышкан адамдардын бири болгон. Ошондон улам оперативдүү кызматкерлер анын жана күйөөсү Дамир Шабралиевдин күнөөнү мойнуна алдырганы сабашкан.

«Алар киши өлтүрүү тууралуу сүйлөшкөн жок, алар менин өлтүрүлгөн адамдын ойношу экенимди жана күйөөм мени кызганганын моюнга алышымды каалашты», - деп түшүндүрөт жабырлануучу. «Мен ошол учурда абдан корктум. Күйөөм мени зордуктап, жыныстык органыма туз себүүгө уруксат бергенин айтышканда, мен үчүн эң таарыныч болду. Адегенде жолдошумдун ушинтип айтканына да ишенгем, анткени ушунун баарын ынанымдуу айтышкан.

Күйөөсүнүн айткандарын милиция кызматкерлеринин ойлоп тапканы аны менен сүйлөшкөндөн кийин гана белгилүү болгон. Наргиза Раджапованын айтымында, күйөөсү аны эле эмес, бул иш боюнча кармалган аялдын баласын жана агасын да коргой баштаган. Дамир Шабралиев алар бошотулгандан кийин күнөөнү өзүнө алды.

Аялдын бир тууганы Мурат Ражапов он күндөн кийин кайра кармалган. Кыйноого кабылган жарандын айтымында, милициянын күмөн санаган: мурда спецназдын офицери, атүгүл кара курдун ээси болгон киши колдуу болгон кишини майып күйөөсү жалгыз кантип көтөрөт.

"Жолдошумдун жамбаш сөөгү сынып, 5 килограммдан ашык көтөрө албайт", - деди ал күйөөсүнүн ден соолугуна байланыштуу.

Бул окуя, анын ичинде оперативдүү кызматкерлердин шылдыңдаган мамилеси Наргиза Раджапованын ден соолугуна терс таасирин тийгизген. Психологиялык травмадан тышкары, ал чыныгы физикалык азаптарга дуушар болгон, анын натыйжасында боюнан түшүп калган.

«УЗИге текшерилдим, 2,5-3 айлык боюмда бар болчу. Эгиздер бар эле. Мен ал жерден чыкканда бир түйүлдүк өлүп калды, экинчисин сактап калгым келди, бирок болбой калды», - деп эскерет аял.

Сот Наргиза Раджапованын бир тууганы менен күйөөсүн милиционерди өлтүргөн деп айыптап, аларга катуу жаза койду: биринчи инстанция күйөөсүн 17 жылга, экинчиси өмүр бою эркинен ажыратылды, биринчи инстанция агасын 7 жылга, экинчиси - 12 жыл.

Кыйноого кабылган аял күйөөсү менен агасынын күнөөсүз экенин далилдей албай жатканын айтууда. Ал тургай Башкы прокурордун, УКМКнын жетекчисинин кабыл алуусунда да болду. Алар бардыгын чечүүгө убада беришти. Бирок бул убадалар эч кандай жыйынтык берген жок.

Наргиза Раджапова аны кыйнагандарды жазалагысы келет. Ал өзүнөн бир топ кичүүлөрдүн кордогонуна эки эсе таарынганын айтат. Аялдын айтымында, оперативдүү кызматкерлер уялбастан, анын дарегине эң кемсинткен сөздөрдү, кемсинткен сөздөрдү айтышкан. Ал аларды зордук-зомбулукка гана эмес, адам өлтүрүүгө да айыптоодо.

"Алар чындап эле эки адамды, эки төрөлө элек баланы өлтүрүштү", - дейт жабырлануучу ишенимдүү.

Иш жабылган, бирок билдирилген эмес

Наргиза Ражапова эч качан жабырлануучу катары таанылган эмес жана ал кыйноолор боюнча арызы боюнча ишти кыскартуу чечимин 2022-жылдын 10-февралында алган. Кийинчерээк белгилүү болгондой, ал 2021-жылдын 22-октябрында чыгарылган.

Көрсө, дээрлик төрт ай бою Наргиза Раджаповага да, анын мыйзамдуу өкүлдөрүнө да сотко чейинки өндүрүштү токтотуу боюнча чечим чыга элек.

«Бул чечимди арыз ээсине билдирүүнүн процессуалдык жол-жобосун бузду», - деп таң калышты адвокаттар.

Үстүбүздөгү жылдын 21-февралында тергөө судьясы Наргиза Ражапованын жана адвокаттардын күнөөсү жок эле даттануу мөөнөтү өтүп кеткенине карабастан, адвокаттардын даттануу мөөнөтүн калыбына келтирүү өтүнүчүн четке каккан. Тергөөчү менен прокуратуранын өкүлүнүн аялдын мыйзамда белгиленген мөөнөттөн төрт ай кечиктирбестен билдирүү алганын таануусу да судьянын чечимине таасирин тийгизген эмес.

Кыйноолор колдонулгандан бери төрт жылдан ашык убакыт өттү, анын ичинде жабырлануучунун өзү жана адвокаттар кыйноочулардын жазасын алуу аракетинен майнап чыга элек. Наргиза Раджапова таң калды: алардын аракеттери зордук-зомбулук катары таанылышы үчүн оперативдүү кызматкерлер дагы эмне кылышы керек эле?

Жабырлануучу БУУнун адам укуктары боюнча комитетине арыз менен кайрылууну көздөөдө.

Сүрөт www