Белгилүү немис котормочусу, Кыргызстандын көптөн берки досу Леонард Коссут 99 жашында каза болду

Өткөн шейшембиде, 1-мартта Германиянын белгилүү котормочусу, басмачысы, жазуучусу, Кыргызстандын көптөн берки досу Леонард Коссут 99 жашында Берлинде каза болгон. Коссуттун буткул чыгармачылык омуру советтик адабият менен байланышкан. Ал өзгөчө жылуу сезим менен «Фолк унд Вельт» («Адамдар жана дүйнө») басма үйүндөгү ишин эскерди, анда кыргыздын залкар жазуучусу Чыңгыз Айтматовдун да көптөгөн чыгармалары басылып чыккан, Леонард Коссуттун 2014-жылы каза болгон жубайы Шарлотта Коссут которгон. 89 жашта.

Коссуттар мурдагы Советтер Союзунун елкелерунун, анын ичинде Кыргызстандын белгилуу жазуучуларынын чыгармаларын немис тилине которгон. Алардын эмгегинин аркасында Россиянын, Казакстандын, Кыргызстандын жана башка елкелердун белгилуу жазуучуларынын чыгармалары немец жеринде белгилуу болду.

Шарлотта Коссут Айтматовдун «Эрте келген турналар», «Кылымдан да узак күн», «Келгин куштун ыйы», «Ак пароход», «Блок» жана башка чыгармаларын которгон. Коссуттун жубайлары эскеришти алардын Чыңгыз менен болгон кызыктуу жолугушуулары өзгөчө жылуу Айтматов жана Кыргызстанга сапарлары, кыргыз элинин достугу жана меймандостугу жөнүндө. Бир жолу Чыңгыз Айтматов Кыргызстандагы Косуттардын үй-бүлөсү менен ушундай жолугушуулардын биринде: «Бизди жалпы иш, башкача айтканда, жалпы тагдыр бириктирип турат», - деп айткан.

Леонард Коссуттун китептеринин биринде Чыңгыз Айтматов менен болгон маеги кыскача басылып чыккан. Төмөндө ошол сүйлөшүүдөн кыскача үзүндү:

«Ш.Косут: Сиздин бардык чыгармаларыңыздан кичинекей мекениңиздин эли, жаратылышы менен канчалык тыгыз байланышта экениңизди сезүүгө болот. Туулган айылыңыз Шекер эмнегедир бардык чыгармаларыңызда бардай сезилет... Маселелер, масштабдар кеңейди, ааламга айланды. Элге, мекенге болгон мамилеңиз өзгөрдүбү?

Ч.Айтматов: Кандай болгон күндө да адамдын жан дүйнөсү байланган, кымбат нерсеси болушу керек... Адам айланасындагы жаратылыш бузулганда, дарыялар булганганда, токойлордо бак-дарактар ​​өлүп калганда, бак-дарактары өлүп калганда кайгырышы керек.

Балалыгымдын түстөрүн көрбөй калдым. Илгери балалыгымда, жазында тоолор, талаалар түз маанисинде гүлдөр жайнаган... Беш-он күн гүлдөрдүн жеринде жашадык. Эми мунун баары жок. Албетте, буга кайдыгер болуп, өзүңүзгө: "Мага баары бир, мен мынчалык көп жашабайм, жакында баарыбыз жок болобуз" деп айта аласыз. Эгерде адам ушундай ойлосо, анда ал бала кезинен начар тарбияланганын же жаман жакка өзгөргөнүн билдирет.

Жапайы жаныбарлар да минтип ойлоно албайт. Жырткыч да табиятты аң-сезимсиз сезет; ток жана бүтүн болсо, өзүн жакшы сезет, көп оюн, көп чөп табат, жылуулукту, күндү, жердин салкындыгын, абанын тазалыгын сезет. Бирок булардын бири да жок болсо, баары бузулса, ал дагы кыйналат, өзүн жаман сезет. Бирок адам аны өлтүрүп, бүт жандыктарды жок кыла баштаганда абдан жаман.

Демек, адам кандайдыр бир себептерден улам тоодогу кар тез эрип, анан кайра башталбай калса, кайдыгер болбошу үчүн өз мекенин сүйө билүү, анын кыйынчылыгына боор ооруу сезимин сактап калуусу маанилүү. анын кайдыгер эместигин жана эмне үчүн мындай болуп жатканын жана бул өзгөрүү кандайдыр бир баш аламандыктарды жараттыбы деп ойлонот... Эгерде адам буга баш ийсе, анда ал акыры өзүн өзү четке кагат.

Табиятты танса, айбанаттарды, тирүү дүйнөнү уламдан-улам танса, өсүмдүктөр дүйнөсүн танып, тынчсызданбаса, аларды коргобосо, күрөшпөсө, акыры, өзүн өзү танган болот.

Кыргыз Республикасынын элчилиги Коссуттун үй-бүлөсү менен тыгыз байланышта болуп, Коссуттун бардык туугандарына жана жакындарына, окурмандарына жана чыгармачылыгынын күйөрмандарына терең кайгыруу менен көңүл айтат.

КРнын ТИМ маалымат департаменти
Сүрөт www