Аял күйөөсүнүн өлүмү боюнча тергөө токтотулганын 7 жылдан кийин гана билген

2014-жылы болгон Ала-Бука районунун тургуну Ш.Камиловдун өлүмү боюнча  кылмыш ишин жеринен жылдырууну көздөгөн адвокаттарды райондук жана облустук соттор колдогон жок. Бул тууралуу Жалал-Абаддагы «Адилет» укук коргоо уюмунан билдиришти.

Укук коргоочулардын айтымында, райондук жана облустук соттор бул иште ачыктан-ачык илинчектер болгонуна карабастан, сегиз жылдан бери тергөөчүлөр киши өлтүргүчтөрдү табууга ниеттенбей жаткан абалга бир топ канааттанган. Маселен, тергөө учурунда өлтүрүлгөн адамдын жубайы үч шектүүнү көрсөткөн.

Түшүндүрүп кетсек, 2014-жылдын май айында үйдөн анча алыс эмес жерде анын күйөөсү Камалова М.нын жансыз денеси зомбулук менен өлтүрүлгөн белгилери менен табылган. Жабырлануучунун төрт баласы болгон. Бирок ошол эле жылдын август айында Ала-Бука РИИБнин тергөөчүсү Жабаров Г., тергөөнү токтотуу тууралуу токтом чыгарып, ал тууралуу М.Камиловага 2021-жылдын апрель айында гана белгилүү болгон. Үй-бүлө жети жыл бою киши өлтүргөндөр табылып, жоопко тартылат деп үмүттөнүшкөн. Алар жардам сурап укук коргоочуларга кайрылууга аргасыз болушкан.

Жалал-Абаддагы “Адилет” укук коргоо уюмунун юристи Равшан Абдуллаев Ала-Бука райондук ички иштер бөлүмүнө, Жалал-Абад облустук ички иштер башкармалыгына, райондук, облустук жана Башкы прокуратурага кат менен кайрылган. РОВДдан бул кылмыш иши айыпталуучу катары айыпталуучу адам аныкталбагандыктан, башкача айтканда, кандайдыр бир конкреттүү адамдын кылмышка күнөөлүү экендиги боюнча далилдер чогултулбагандыктан токтотулган деп жооп берди. Башка бийлик өкүлдөрү бул катка кайрылуу менен чектелишти.

Андан ары жактоочу алгач Ала-Бука райондук сотуна, андан соң Жалал-Абад облустук сотуна кайрылып, алар тергөөчүнүн тергөөнү токтотуу чечимин негизсиз деп таануу үчүн кайрылган.

Соттор жактоочунун арызын канааттандырган жок, бул алардын баш тартуусуна тергөөчүнүн чечимин негизсиз деп таануу жөнүндө эмес, РИИБнин тергөөчүсүнүн аракети/аракетсиздиги үчүн кайрылуу зарыл экендиги менен негиздеди. Экинчи инстанциядагы соттун айтымында, тергөөчү токтотулган кылмыш иши боюнча да тергөө аракеттерин жүргүзүүгө укуктуу.

Кийинки жолу адвокат так ушундай кылды – ал РИИБнин тергөөчүсүнүн аракети/аракетсиздиги тууралуу сотко кайрылган.

Ала-Букин райондук сотунун тергөө судьясы Мамадалиев А.Р. кайрадан даттанууну канааттандыруусуз калтырды, бирок бул жолу даттануу мөөнөтү өтүп кеткендигине байланыштуу, адвокат тарабынан мөөнөттөр өтүп кеткен жок. Ал эми Жалал-Абад областтык сотунун соттук коллегиясынын курамында Султанканов Б.С., Бекташев С.И., Калыбеков У.Ж. Биринчи инстанциядагы соттун чечимин күчүндө калтырган, алардын чечимин ошол эле негиздер менен түшүндүрүп: тергөөчүнүн аракетине/аракетсиздигине жогору турган органдарга жана прокуратурага даттануу зарыл, анткени тергөө жүргүзүү тергөөчүнүн функционалдык милдеттери болуп саналат; ал эми соттордун буга эч кандай тиешеси жок. Ошол эле учурда соттук коллегия жактоочу тараптын Ала-Бука РИИБнин кызмат адамдарынын баш тартуусунун мыйзамсыздыгы жана негизсиздиги жөнүндөгү жүйөлөрүнө да көңүл бурган эмес.

Кийин РИИБге,  прокуратурага келген каттар да ушундай жоопторду алышкан: токтотулган кылмыш ишин кайра улантууга болбойт, анткени. алар боюнча райондук жана областтык соттордун чечимдери чыгарылган. Бири-бирине шылтоолоп түзүлүүчү катаал чөйрө.

Ошол эле учурда бардыгы тергөө иштери жаңы эле токтотулганын жана каалаган учурда кайра башталышы мүмкүн экенин баса белгилегенге аракет кылышты. Бирок, укук коргоочулардын айтымында, практика көрсөткөндөй, мындай убактылуу токтотууну кылмыш ишинин токтотулушуна теңесе болот. Укук коргоочулар буга такай туш болушат.

Жалал-Абаддагы “Адилет” укук коргоо уюмунун юристи Уткир Жаббаровдун айтымында, Ала-Бука РИИБнин жана соттордун кызмат адамдарынын мыйзамсыз аракеттеринен улам Ш.Камиловдун жашоого жана соттук териштирүүгө укугу бузулган.

ОПЗО "Адилет"
Сүрөт www