Чолпон Жакупова депутаттарга: Акылсыз демилгелерди көтөргөндү токтоткула, реалдуу маселелерди чечкиле!

“Адилет” укуктук клиникасынын директору, экс-депутат Чолпон Жакупова кайрылуусун жарыялап, анда депутат Марлен Маматалиевдин Жогорку Кеңештин жана министрлер кабинетинин мыйзам чыгаруу демилгелерин коомдук талкуулоо мөөнөтүн кыскартуу боюнча мыйзам долбоорун сынга алды.

Vesti.kg сайты менен болгон маегинде Жакупова бул мыйзам долбоору карапайым жарандардын Конституцияда кепилденген укуктарын бузат деген оюн билдирди.

- Маматалиев тарабынан сунушталган бул мыйзам жарандардын мыйзам чыгаруу процессине катышуу мүмкүнчүлүктөрүн кыскартат, - деп түшүндүрдү юрист. «Ошентип, жарандардын конституциялык укуктары бузулуп, алар мамлекетти башкаруу мүмкүнчүлүгүнөн ажыратылат.

Эксперттин айтымында, эл өкүлү тарабынан сунушталган жаңы стандарттар менен келечектеги мыйзамдарды толук кандуу коомдук талкуулоо мөөнөтүн өткөрүү мүмкүн эмес.

«Эксперттик корутундуну иштеп чыгуу үчүн убакыт керек, ал эми жарандар андан ажырап калышты», - деп белгиледи Чолпон Идиновна. - Адатта мыйзам долбоору жарандардын кеңири укуктарына тиешелүү. Ар кандай топтор бар, алар өз позицияларын макулдашат. Коомдук талкуулоо ченемдик-укуктук базаны изилдөөнү, кызыкдар тараптардын ар кандай топторунун жолугушууларын өткөрүүнү камтыйт. Ал эми жаңы мыйзам долбоорунда реалдуу эмес мөөнөттөр белгиленген.

Юрист депутаттар мыйзамдарды бийликке пайдалуу болгон формада кабыл алууну каалап жатканына ишенет.

«Алар өздөрү үчүн мыйзамдарды жаратышат, анткени бул жарандар үчүн эмес, алар үчүн пайдалуу», - деп улантты Жакупова. - Бул туура эмес. Жарандын үнү угулушу керек. Мисалы, мүлктөрдү легалдаштыруу мыйзамы – бул коррупцияны легалдаштыруу мыйзамы эмеспи. Бул кандай мыйзам, кандай кесепеттерге алып келерин карапайым жаранга түшүндүрүү керек. Бирок жок - алар башкаруу оңой болушун, талап-тоноо, жарандардын укуктарын бузууну каалашат. Депутаттар Конституция боюнча бийликти эл алып жүрөрүн унутуп коюшса керек. Мыйзам долбоорунун шилтеме-негиздемесинде деле нормалдуу аргументтер жок. Бул күбөлүк юридикалык негиз катары каралышы мүмкүн эмес.

Ошол эле учурда экс-элдин тандап алганына ылайык, мыйзам долбоорун кабыл алууда депутаттар өздөрүнө зыян келтирет.

«Мыйзам долбоорун талкуулоо мөөнөтү депутатты мыйзамдарды кабыл алуудагы каталардан камсыздандыруунун бир жолу», - деп белгиледи ал. «Алар бул аларды коргоонун куралы экенин, ошондой эле алар өкмөттүн куурчактары эмес экенин түшүнүшпөйт. Ошондуктан мен биздин тандалгандарыбызга ачык айтам: келесоо демилгелерди алдыга койгонду токтоткула, реалдуу маселелерди чечкиле!

Тактап кетсек, депутат Марлен Маматалиев мыйзам чыгаруу демилгелерин коомдук талкуулоонун мөөнөтүн кыскартуу боюнча мыйзам долбоорун сунуштады. Анын пикиринде, талкууга 15 күн жетиштүү болот, «ал эми калган убакыт формалдуу жана натыйжасыз болуп, жарандык коом менен пикир билдирбейт».

Буга чейин бул мыйзам долбоору эл депутаты Жусупбек Коргонбай уулунун автору менен Жогорку Кеңештин сайтында пайда болгон. Коомчулуктун катуу сынынан кийин документ алынып салынды. Депутат ага эч кандай тиешеси жок экенин айтып, жардамчысы ката кетиргенин түшүндүрдү.

Михаил Готфрид
Сүрөт www