Жогорку Кеңеште кары-картаңдарды жана кош бойлуу аялдарды каматпоону сунуштады. Бул чара популизмби?

Жогорку Кеңештин жыйынында депутат Дастан Бекешев кары-картаңдар менен кош бойлуу аялдар качып кете албаса же оор кылмыш жасагандыгы үчүн жоопкерчиликке тартылбаса, аларды абакка отургузбоону сунуштады. Бул чара акылга сыярлык экенин юрист Нурбек Токтакунов Vesti.kgге түшүндүрдү.

«Менин оюмча, бул популизм», - деп эсептейт укук коргоочу. - Максат - гуманизмдин көрүнүшүн түзүү. Конституцияда жана мыйзамдарда камтылган соттук териштирүүгө чейин бошотуу презумпциясы деген идея коррупциялык пайда алуу максатында бурмаланган. Ошондуктан биз четинен келишибиз керек, элдин айрым категорияларын тергөө абагына чейин бошотууну сунуштап. Мыйзам боюнча ар ким эркин кала алат да.

Анын пикиринде, азыр көнүмүш болуп калгандай ар бир адам эмес, өзгөчө учурларда камалышы керек.

«Айыптар дагы деле сотто далилдениши керек», - деди Токтакунов. «Бирок биздин укук коргоо кызматкерлери дароо баарын камап салышат. Жашынып алгандар тергөөгө, сотко кийлигишип, же жаңы кылмыштарды жасап жаткандарды эркиндиктен ажыратуу керек да. Анын үстүнө тергөөчүлөр бул коркунучтарды далилдеши керек. Бирок, баары камакта. Биздин түрмөдө отургандардын көбүнүн Казакстанга качып кетүүгө да мүмкүнчүлүгү жок. Баарын камап салышат, анткени бул тергөөчүлөр, прокурорлор, соттор катышкан коррупциялык механизм. Эбегейсиз чоң суммалар менен, бошотуу үчүн белгиленген тарифтер. Ал эми Кыргызстанда соттук териштирүүгө чейин бошотуу презумпциясынын механизми соттук териштирүүгө чейин милдеттүү түрдө эркинен ажыратуу презумпциясына айланып кеткени белгилүү болду.

Ошол эле учурда, анын айтымында, мамлекетте сотко келүүнү камсыз кыла турган көптөгөн башка механизмдер бар.

- Бул кепилдик, накталай депозит жана дагы көп нерсе, - деди адвокат. – Бирок биздин өлкөдө алар иш жүзүндө колдонулбайт. Неге? Дагы бир жолу, жооп жөнөкөй: акча. Сотторду, тергөөчүлөрдү, прокурорлорду байытууга шарт түзгөн коррупция. 500 доллардан жогору баалар, биздин коррупционерлердин табити күчөп баратат. Ошондуктан соттук териштирүүгө чейин бошотуу презумпциясын ишке ашырууга кайтууну маанилүү деп эсептейм. Ошол эле акчаны мыйзамдуу түрдө күрөө катары колдонсо болот, ал эми суммалар адамга, иштин жагдайына, финансылык абалына жараша өзгөрүп турат (миллионер жана жөнөкөй жумушчу ар кандай күрөөнүн суммасын салышы керек). Дагы бир суроо, биздин укук коргоо кызматкерлери кошумча коррупциялык кирешелерден ажырагысы келеби?

Тактап айтканда, Жогорку Кеңештин депутаты Дастан Бекешев кары-картаңдарга жана кош бойлуу аялдарга карата камакка алуу түрүндөгү бөгөт коюу чарасын колдонууга чектөө киргизүүнү сунуштады. Ал мындай чектөөлөрдү 55 жаштан ашкан аялдарга, 60 жаштан ашкан эркектерге, кош бойлуу аялдарга, эгерде алар качып кетпесе же өзгөчө оор кылмыш жасагандыгы үчүн жоопкерчилик тартпаса, колдонууну сунуштоодо.

Түзөтүлгөн мыйзам долбоору коомдук талкууга чыгарылды.

Михаил Готфрид
Сүрөт www