Дүйшөнбек Зилалиевдин адвокаты анын иши эмне үчүн саясий иш экендигин айтып берди

Октябрь айынын башында Биринчи Май райондук соту экс-вице-премьер-министр, Мамлекеттик мүлктү башкаруу фондунун экс-башчысы жана Мамлекеттик геология жана минералдык ресурстар агенттигинин мурдагы директору (2016-жылдан - Мамкомпромэнерго) Дүйшөнбек Зилалиевдин иши боюнча айыптуу өкүм чыгарды. Ага мыйзамсыз баюу боюнча айып тагылууда. Соттолуучунун адвокаты Ольга Жукова Vesti.kg сайтына иштин жыйынтыгы боюнча өз оюн билдирди.

- Адвокат катары өкүм тууралуу эмне айта аласыз?

- Дүйшөнбек Зилалиев 2018-жылдын декабрь айында “мыйзамсыз баюу” беренеси менен кармалгандыгын эсиңизге салам. Тергөөнүн версиясы боюнча чиновниктен декларацияланбаган миллион доллар (тактыгы боюнча, ал миллионго жакын эмес, болжол менен 890 миңге жакын), батирлер, кеңсе жайлары жана зер буюмдар табылган. Ошондой эле, ал Мамлекеттик геологиянын башчысы болуп турганда, анын туугандарынын негиздөөчүсү болгон фирмаларга лицензия берип, натыйжада мыйзамсыз баюуга жол берген деп айыпталган.

2020-жылдын 5-октябрында Биринчи Май сотунун судьясы Адылбек Эсенбаев Дүйшөнбек Зилалиевди Кыргыз Республикасынын Кылмыш-жаза кодексинин 323-беренеси боюнча күнөөлүү деп таап, 9 жылга эркинен ажыратуу өкүмүн чыгарган, ал тургай жарыяланган адам конфискациялануучу адамдардын тизмесине киргизилген. Жада калса Зилалиевдин аялынын жана балдарынын алтын буюмдары конфискацияланып, камакка алуу анын атасы Т.Зилалиевдин пенсиялык эсебинен жана менин кардарымдын туугандарынын эмгек акы эсебинен алынган жок.

Жазалоо чараларында сот УКМКнын тергөө иштерине караганда бир топ алдыга кетти! Мисалы, тергөө Зилалиевдин алар менен эч кандай байланышы жок экендигине ынанып, 20 мүлктү камакка алууну алып салган. Сот Эсенбаев өкүмдө ушул 20 объектинин конфискациялангандыгын көрсөттү.

Бул факт өлкөнүн юридикалык коомчулугунун башын айлантып гана тим болбостон, ошондой эле судья жогорку жетекчиликтин буйругун аткарууга түрткү берип, иш жүзүндө өзүнүн реалдуулук сезимин жоготконун көрсөтөт.

- Мындан аркы аракеттериңиз кандай болот? Эмне кылууну пландап жатасыз?

- Албетте, биз соттун чечими менен таптакыр макул эмеспиз жана буга чейин апелляциялык арыз бергенбиз.

- Дүйшөнбек Зилалиевдин адвокаттары иштин жүрүшүндө кылмыш-процессуалдык мыйзамдарды бузуу жөнүндө бир нече жолу айтышты. Кандай мыйзам бузуулар жөнүндө сөз болуп жатат?

- Мисалы, Кылмыш-процессуалдык кодекстин ченемдерине ылайык, сот эки сааттан ашык отурган кеңешүүчү бөлмөдөн чыгып, Кылмыш-процессуалдык кодекстин ченемдерине ылайык, өзгөчө учурларда, өзгөчө татаал иш боюнча, алар декларацияланышы мүмкүн экендигине таянуу менен, өкүмдүн оперативдүү бөлүгүн гана жарыялады. өкүмдүн киришүү жана ыкчам бөлүктөрү. Бул учурда өкүмдүн толук тексти жарыяланган күндөн тартып 3 күндөн кечиктирилбестен даярдалууга тийиш.

Бирок чындыгында биз өкүмдү бир нече күн мурун эле алдык, башкача айтканда, жарыялангандан бери 20 күндөн ашуун убакыт өттү, кардар ушул убакка чейин анын көчүрмөсүн ала элек. Кыязы, ушул убакытка чейин сот айыптоо өкүмүн актоого "аракет кылып" көрдү. Сот Зилалиевге дебатка даярданууга дагы мүмкүнчүлүк берген жок.

Анын үстүнө, тергөө лицензия берген деп айыптоону айтып жатып, комиссиянын курамында турган бөлүмдөрдүн бир дагы күбөсүн сураган жок жана сот буга дагы кызыкдар болгон жок.

Прокуратуранын күбөлөрү суракка алынып, алардын көпчүлүгү УКМКга берилген негизги көрсөтмөлөрдөн баш тартышты. Жеке маалыматтар боюнча мыйзамды бузбаш үчүн, мен фамилияларды бербейм, бирок, мисалы, күбөлөрдүн бири - улуту боюнча афган - орус тилин такыр билбейт, түзмө-түз эки сөздү бириктире албайт жана бул сотто аныкталды. Бирок тергөө учурунда сурак протоколунда дагы, андан кийинки өкүмдө дагы анын көрсөтмөлөрү орус тилин жакшы билген адам катары көрсөтүлгөн.

Дагы бир күбө айдоочу Дүйшөнбек Зилалиев. Алар анын көйнөгүнө патрондорду ыргытып, тергөө иштерине керектүү көрсөтмөлөрдү алышпаса, кылмыш ишин козгойбуз деп коркутушкан.

Дагы бир күбө, Зилалиевдин тууганы, тергөө ушунчалык коркуткандыктан, ал сот отурумуна келген жок. Бирок келгенде башы менен чоң көйгөйлөр бар экендигин айтты. Мен аябай толкунданып, сүйлөгөндөн да коркчумун. Анын паспорту дагы деле УКМКда болсо, эмне деп айта алам, ошондой эле ага карата козголгон кылмыш ишинин материалдары өзүнчө өндүрүшкө бөлүнгөн. Бирок сот үчүн менин кардарыма мындай катаал өкүм чыгарууга тоскоолдук болгон жок.

Дагы бир күбө Дүйшөнбек Зилалиевдин досу. Алар ага кысым көрсөтүштү. Муну кылмыш ишинин материалдары, тактап айтканда, көптөгөн күбөлөргө карата кылмыш ишин куугунтуктоону токтотуу чечими тастыктайт. Бул кысым эмеспи?! Албетте, кысым!

- Дүйшөнбек Зилалиевдин иши - Кыргызстандын тарыхында чиновникти мыйзамсыз баюу боюнча айыпталып жаткан биринчи иш. Айыптоонун формулировкасы аны иш жүзүндө ар кандай каршылык көрсөтүүчү чиновникке каршы саясий күрөштүн куралы катары колдонууга мүмкүндүк берет деген пикирлер бар. Бул тууралуу эмне айта аласыз?

- Мен бул түшүнүккө макулмун. Биздин оюбузча, "мыйзамсыз байытуу" түшүнүгү жалпысынан өлкөнүн ар бир жаранынын күнөөсүздүгүнүн презумпциясын жарыялаган Кыргыз Республикасынын Конституциясына каршы келет.

Кыргыз Республикасынын Кылмыш-жаза кодексинин 323-беренесинин 2-бөлүгүнүн 2-пунктунда "мыйзамсыз баюу" бул кызмат адамынын мүлккө ээлик кылуу (пайдалануу) жооптуу кызмат абалында, эгерде мүлктүн наркы кызмат адамынын расмий кирешесинен ашып кетсе, мыйзамдуу булактар ​​тарабынан тастыкталса, беш жыл бою "деп айтылат" ... Бирок менчикке ээ болуунун мыйзамдуулугун кантип далилдөө керек, эгерде бул мүлк сизге таандык болбосо жана сиз эркиндиктен ажыратсаңыз? Эч качан!

Макалада "акылга сыярлык жол менен сатып алуу" деген сөз так эмес. Мындан тышкары, адам эч нерсени далилдөөгө милдеттүү эмес, анткени бул күнөөсүздүк презумпциясы принцибине каршы келет.

Мыйзамдын так эместиги, түшүнүксүздүгү жана түшүнүксүздүгү түшүнүксүз чечмелөө мүмкүнчүлүгүн, демек, анын ченемдерин өзүм билемдик менен колдонууну шарттайт. Азыр Дүйшөнбек Зилалиевге байланыштуу ушундай болуп жатат.

Кыргыз Республикасынын Конституциясына ылайык, айыпталуучу жасаган иши үчүн өзүнүн күнөөсүз экендигин далилдебеши керек. Анын үстүнө, Кыргыз Республикасынын Жазык-процесстик кодексинин күнөөсүздүктүн презумпциясын караган 17-беренесинде, бардык күмөн саноолор айыпталуучунун пайдасына чечмеленет деп айтылган. Бирок, сыягы, бул макала баарына эле тиешелүү эмес! Зилалиев боюнча ал колдонулган жок. Анын туугандары жана биз, адвокаттар сотко Зилалиевдин күнөөсүз экендигин далилдедик. Прокуратурадан айырмаланып, өзүн убара кылбай, УКМКнын тергөөчүсү тарабынан коюлган айыптоону жөн гана окуп чыгып, күнөөсү толугу менен далилденди деп эсептейт.

Менин жеке оюм, мыйзамсыз баюу боюнча берене башка себептерден улам биздин конституцияга каршы келет. Жакынкы КМШ өлкөлөрүнүн биздикине окшош укуктук тутумга ээ болгон кылмыш-жаза мыйзамдарынын талдоосу көрсөткөндөй, аларда мындай берене жок. Жада калса Украина 2019-жылы март айында Конституциялык Соттун чечими менен мыйзамсыз байытуу беренесин жокко чыгарган. Бул эреженин жеткилеңсиздигинен улам, аны саясий оппоненттерге каршы колдонсо болот.

- Жакында кесиптештериңиздин бири Дүйшөнбек Зилалиевге таандык делген сейфтеги акча каражаттары жөнүндө маалымат таратты.

- Камерада жаткан акча Зилалиевге таандык эмес деп толук ишендире алам. Биз камерада болгон эпизод менин кардарымдын кылмыш ишине эч кандай тиешеси жок деп эсептейбиз, анткени акчанын өзү жок, башкача айтканда, эч кандай материалдык далилдер жок.

Мындан тышкары, видео Кылмыш-процесстик кодексин бузуу менен алынган. Тергөө 2018-жылдын 7-декабрында Зилалиевдин үйүн тинтүү учурунда жазуу флешкага түшүп, иш жүзүндө 5-декабрда, башкача айтканда, тинтүүгө эки күн калганда дискке иш тиркелген деп ырастоодо. Ушул негизде, эпизод айыптоодон жол берилгис далил катары алынып салынышы керек. Биз сотко ушундай арыз менен кайрылдык, бирок сот далилдер мыйзамдуу жол менен алынган деп эсептеп, баш тартты.

Кайда жана канча акча кетти, мен комментарий бербейм. Кардар бул маалыматты ачыкка чыгарууга макул болгон эмес. Таалайгүл Токтакунованын айткандары анын демилгеси. Мен тастыктаган бир гана нерсе - бул шайлоо чындыгында эле талкууланды.

- Айрымдар Дүйшөнбек Зилалиевге козголгон кылмыш ишин саясий иш катары классификациялоо анын жоопкерчиликтен качуу аракетинен башка нерсе эмес деп эсептешет.

- Алар Зилалиев саясий куугунтуктун курмандыгы эмес, жөн гана жемкор чиновник деп элдин аң-сезимине төп келишти. Мен баарына Зилалиевдин иши 100% саясий куугунтук деп ишендиргим келет! Ушул кезге чейин анын саясатка эч кандай тиешеси жок деген пикирлер болгон. Бирок 6-октябрдан кийин биз чындыкты элге жеткирүүгө мүмкүнчүлүк алдык.

Акыркы эки жыл ичинде көргөнүбүз - биздин кардар үчүн өтө жаман жана уят сөздөр. Мунун бардыгы эки жүздүүлүктүн укмуштуудай өлчөмдөрүнүн калпы болчу. Массалык маалымат каражаттары аркылуу өлкөнүн калкын жөн эле алдап кетишкен. Телевизор экрандарынан дагы, социалдык тармактардан дагы эл алдында Зилалиевдин кадырын кетирүү боюнча максаттуу масштабдуу пландуу иштер жүрдү.

Бул чындыкка дал келбестиги азыртан эле белгилүү болуп калды. Бул кылмыш ишинин фактылык негизи жок. Мунун бирден-бир себеби, ал өткөн бийликке каршы болуп калды. Ал моралдык принциптеринен улам, Алмазбек Атамбаевге каршы кызматташуудан баш тартып, ыңгайлуу жашоосу үчүн аны жамандаган жок. Жана бул себептер сөзсүз саясий мүнөзгө ээ!

Дүйшөнбек Зилалиев Мамлекеттик геологиядан 2017-жылы кеткен. Анын иштеп жатканда мыйзамдарды бузгандыгын тастыктаган бир дагы факт жок. Пара алуу же кыянаттык менен пайдалануу ж.б.у.с. бир дагы арыз жок. Тескерисинче, анын иштеген мезгили тармак үчүн эң динамикалуу жана жемиштүү деп белгиленет. Буга объективдүү түрдө цифралар, ошондой эле тармактын өкүлдөрү күбө.

- Дүйшөнбек Зилалиев өзүн кандай сезет, алдыдагы пландары кандай?

- Мен аны менен бир күн мурун эле УКМКнын СИЗОсунда жолуктум. Анын маанайы чечкиндүү. Ал аягына чейин күрөшөт! Билесизби, биз Зилалиев менен эки жылдай иштештик, эң үмүтсүз күндөрдө деле ал эч качан өзүнүн акылын жоготкон эмес, эч качан аксаган эмес. Эми, өлкөдөгү саясий режим алмашкандан кийин, бул иш кайра каралып, акыйкаттык жана мыйзамдуулук орнойт деп ишенебиз.

Сүрөт www