МСКнын экс-башчысы - мүлктү өз ыктыяры менен декларациялоо боюнча: депутаттар ашыкча кетишти

Кыргызстан буга чейин 2009-жылы декларацияланбаган мүлктү легалдаштырууга аракет кылган, бирок кийинчерээк бул чара анчейин натыйжа берген жок. Бул тууралуу Мамлекеттик салык кызматынын мурунку төрагасы, экс-парламент депутаты Исхак Масалиев Vesti.kg сайтына билдирди.

Эскерте кетсек, бүгүн президенттин милдетин аткаруучу Талант Мамытов 2020-жылдын 5-ноябрында Жогорку Кеңеш тарабынан кабыл алынган "Жеке жактар ​​тарабынан мүлктү жана кирешелерди өз ыктыяры менен декларациялоо жөнүндө" мыйзамга кол койду.

Мыйзамда ыктыярдуу декларациялоо боюнча төмөнкүдөй милдеттенмелер белгиленген: 1) декларациянын бланкынын наркын төлөө; 2) нотариалдык иш-аракеттерди жасаганы үчүн мамлекеттик алымдар; 3) эгерде ыктыярдуу декларациялоо объектилеринин наркынын өлчөмү декларанттын тандоосу боюнча ашыкча суммасына карабастан, декларациялык чектен ашып кетсе (70 млн. Сом):

- декларацияланган объектинин наркынын 1% өлчөмүндө каражаттарды салуу же 7 жылдык жүгүртүү мезгили менен мамлекеттик баалуу кагаздарды сатып алуу үчүн, декларантка жылдык 5% кирешеси менен декларацияланган объектинин наркынын 10% өлчөмүндө.

Ошентип, декларант чыгымдарды ыктыярдуу декларациялоо объекттеринин наркынын суммасы декларация чегинен ашып кеткенде гана көтөрөт, башкача айтканда 70 миллион сомдон жогору.

"Жаңы мыйзам долбоору дээрлик толугу менен ошол мыйзамды кайталап жатат", - деди Масалиев. - Анда мындай болгон: адам нотариуска барып, өзүнүн мүлкүн декларациялайт, декларациянын бир нускасы декларантта калат, экинчиси Юстиция министрлигине өткөрүлүп берилет. Бирок, менин эсимде, 50 адам бул нормадан пайдаланышкан.

Ошол эле учурда Исхак Абсаматович өзүнүн мүлкүн декларациялоо үчүн башка киреше кантип сунушталаарына таң калды.

- Башкача айтканда, эгер адам бир эле учурда бардык сумманы төлөөнү каалабаса, анда ал баалуу кагаздарды сатып алып, алар үчүн пайда ала алат, андан кийин алар сатылып, жөн эле акчаларын кайтарып берсе болот, - деп түшүндүрдү ал. - Көрсө, мамлекет жөн гана убактылуу пайдаланууга декларанттан акча каражатын алып, аны төлөп берет экен. Андай чаралардын кереги эмне? Депутаттар толугу менен ашыкча болуп калды окшойт.

Өз кезегинде, салык жаатындагы эксперт, укук коргоочу Рита Карасартова Vesti.kg менен болгон маегинде мындай мыйзамдарды кабыл алуунун таптакыр кереги жок экендигин белгиледи.

"Кыргызстанда жарандар кирешесин декларациялоону талап кылышат", - деди ал. - А менде мындай актылар кандай кабыл алынып жаткандыгы боюнча гана түшүндүрмө бар. Балким, депутаттар аларды басып калып, үй-мүлкүн тартып алабыз деп чочулап жатышса керек. Кантсе да Садыр Жапаровдун экономикалык мунапыс берүү сунушу дилетанттык жана мыйзамсыз. Ал эми парламентарийлер өзүлөрү акчаларын тапшырууга барбаса, кысым көрсөтүп, баары бир алып кетишет деп коркушат. Ошентип, алар өз каражаттарын легалдаштыруунун жолун табышты.

Вероника Малышева
Сүрөт www