ЖК депутаттары жолдордо жүрүү үчүн акча чогултууну жана ММК кызматы акциздик салыктарды көтөрүүнү сунушташууда

Жогорку Кеңештин депутаттары Кыргызстандагы жолдордун сапатын жакшыртуу үчүн Жол фондун түзүүнү сунушташууда. Мыйзам долбоору коомдук талкууга коюлду.

Парламентарийлер жаңы фондду толтурууну бир нече жол менен пландаштырышууда: жолдорду ремонттоо үчүн бюджеттен мурдагыдай эле акча алуу, чет өлкөлүк гранттарды жана насыяларды алуу, жарандардан жалпы пайдалануудагы жолдордо жүрүү үчүн акы алуу, күйүүчү-майлоочу майларга болгон акциздик салыктарды көбөйтүү. Ошол эле учурда, эл өкүлдөрү бул фондду жөн гана өз каалоосу менен акысыз негизде толуктай турган кыргыз жарандары болот деп ишенишет.

Документке негиздеме күбөлүгүндө эл өкүлдөрү акыркы жыйырма жыл ичинде ички каржылоо булактарынын жетишсиздигинин натыйжасында эл аралык транспорттук коридорлордун участокторундагы автомобиль жолдорун калыбына келтирүү жана реконструкциялоо боюнча ири инвестициялык долбоорлор, ошондой эле алардын чектериндеги жолдорду куруу эл аралык каржылык жардамды тартуу жолу менен жүргүзүлгөн.

Ошентип, жол тармагынын бюджетинин чет мамлекеттерден жана эл аралык каржы институттарынан тышкы жардамга көз карандылыгы, ошондой эле мамлекеттик карыздын жүгүн жогорулатуу менен байланышкан өтө чоң тобокелдиктер бар.

«Ошол эле учурда, эл аралык каржы институттарынын консультативдик жардамдын алкагында жүргүзгөн изилдөөлөрүнө ылайык, мурунку инвестициялардын натыйжасында курулган жол активдери талаптагыдай эмес тейлөөдөн улам начарлап кетти. Оңдоо жана бекемдөө иштери жетиштүү деңгээлде жүргүзүлбөсө, келечекте ири инвестициялардын зарылдыгы сакталып кала бериши мүмкүн ", - деп түшүндүрүштү депутаттар.

Мыйзам долбоору бир эле учурда бир нече депутаттар тарабынан демилгеленген: Нурбек Алимбеков, Акылбек Жапаров, Айнура Осмонова, Аида Касымалиева, Аалы Карашев, Салайдин Айдаров, Улугбек Ормонов, Кубанычбек Жумалиев, Өмүрбек Бакиров, Эмил Токтошев.

Өз кезегинде укук коргоочу жана салык жаатындагы эксперт Рита Карасартова бул демилгенин коррупциялык тобокелчиликтери бар деп эсептейт.
"Негизинен демилге жакшы, көптөгөн өлкөлөр муну практикалашат" деди ал Vesti.kg сайтына. - Биздин өлкөдө бул фондго канча акча түшөөрүн жана кайда жумшаларын көрө алган бир дагы электрондук өкмөт же ресурс пайда болгон жок. Буга чейин бизде ашыкча салмак үчүн акча талап кылган жүк ташуучу унаалар үчүн көзөмөл-өткөрүү пункттары бар болчу, бирок ал жерде коррупция күчөп кеткени көп жолу айтылып келген. Мындан тышкары, эгерде мамлекет автомобиль жолдорун пайдалануу үчүн акча алууну көздөп жатса, анда альтернативдүү акысыз шосселер болушу керек, ошондо адамдар акы төлөнүүчү шоссеге же акысыз шоссеге отуруп, бирок шарттары начарыраак тандай алышат.

Рита Рахмановна автоунааларга күйүүчү майга болгон акциздик салыктарды көтөрүү дагы шектүү демилге экендигин кошумчалады.

"Биздин өлкөдө күйүүчү-майлоочу майдын баасында таң калыштуу окуялар болуп жатат" деди ал. - Дүйнө жүзү боюнча мунай арзандаганда, Кыргызстанда бензиндин баасы бир аз төмөндөйт. Мындан тышкары, бизде шаардын бардык аймагында бензин куюлган бөтөлкөлөрү бар соодагерлер бар. Алар эбак эле тарап кетиши мүмкүн эле, бирок андай болбой жатат. Адаттагыдай эле, бардык жолдор президенттин аппаратына алып барат. Мындай мыйзамды кабыл алуу жана анын аткарылышын көзөмөлдөө үчүн өтө күчтүү саясий эрк керек, антпесе, мурдагыдай эле, эл гана кыйналат.

Депутат Дастан Бекешев дагы мыйзам долбоору боюнча өз пикирин билдирди.

"Мындай жол фонду болгон жана ал эң чоң коррупциянын айынан жоюлган", - деп жазган ал социалдык тармакка. - Жаңы нерсенин бардыгы эски болуп унутулат. Жакында эко посттор чыга баштайт окшойт. Бардык кереметтер сүйүктүү жарандардын гана эсебинен. "

Эске салсак, буга чейин мамлекеттик карызды төлөө үчүн акча чогултуу үчүн атайын эсеп жана коррупционерлерден акча чогултуу үчүн эсеп ачылган.

Вероника Малышева
Сүрөт www