Эл аралык уюмдар Кыргызстанда ИДПнын өсүшүн 3,5%дан 7%га чейин болжолдошууда. Баа берүү кайдан келип чыгат?
Эксперт болжолдун жогорку чегин негиздеп, 2023-жылы республиканын экономикалык ийгилигинин факторлору жөнүндө айтып берди
2023-жылы ИДПнын өсүшүнүн улуттук баасы 7%га жетет. Экономика илимдеринин доктору Төлөнбек Абдыров Vesti.kg сайтына эл аралык уюмдардын Кыргызстандагы экономикалык өсүш болжолу 3,5%дан 7%га чейин деген кабарга ушундай пикирин билдирди.
«Экономикалык өсүштүн болжолдоолору жана баалоолору менен алектенген эл аралык уюмдар талдоо үчүн ар кандай методологияларды жана инструменттерди колдонушат», - деп белгиледи маектеш. Бул рейтингдердин таралышын түшүндүрөт. Бирок биздин мамлекет быйылкы өсүштү 7% деп эсептейт. Бул 4 объективдүү факторду түшүндүрөт. Биринчиден, Кыргызстандын экономикасынын өсүшүнө Кумтөрдүн өнүгүшү олуттуу таасир этет. Экинчиден, кризиске каршы программа өсүүгө жакшы колдоо болот. Аны ишке ашыруунун алкагында өкмөткө берилген убадалардын баары аткарылат деп ишенем. Үчүнчүдөн, Кыргызстандын азык-түлүк коопсуздугун колдоо ИДПнын өсүшүнө кандайдыр бир деңгээлде таасирин тийгизет. Анан акырында экономикабызды өнүктүрүүнүн эң маанилүү фактору – бул соода. 2022-жыл продукциянын реэкспортунун жана реимпортунун алкагында республиканын маанилүүлүгүнүн жогорулагандыгын көрсөттү. Ал эми бул маани канчалык жогору болсо, Орусияда санкциялык окуя ошончолук активдүү өнүгүп баратат.
Мындан тышкары, эксперт Кыргызстандын экономикасын өнүктүрүүдө санариптештирүүнүн маанилүүлүгүн белгиледи.
«2022-жылы биздин мамлекетте кассалык машиналарды таратуу 30 миңге жакын даанага өскөндүгү кубандырат», - деп улантты Абдыров. — Устубуздегу жылдын ичннде республика боюнча контролдук-кассалык машиналардын жалпы саны 60 миңден ашты. Республика боюнча накталай кассалык машиналарга болгон муктаждык 150 миңди түзөт. Эгерде 2023-жылы жок дегенде 90 миңге жетүү мүмкүн болсо, экономиканын жана республикалык бюджеттин “ак” бөлүгүндө каражаттын сезилерлик өсүшү байкалат.
Тактап айтканда, ар кандай эл аралык уюмдар Кыргызстандын 2023-жылы ИДПнын өсүшүн 3,5%дан 7%га чейин баалап жатышат. Эң позитивдүү божомолду 7% менен ЕРӨБ, эң консервативдүү 3,5%ды ЕӨБ берет.
Александр Канунников
сүрөт www