Аял эгиз балдарын Өзбекстанга алып кете албай жатат

Аял Ноокен райондук сотунун имаратынан көзүнө жаш алып чыгып кеткен. Өзбекстандын 25 жаштагы жараны Хуснидага сот эгиз кыздарын Өзбекстанга алып кетүүгө уруксат берген эмес. Ал соттон бир нерсени суранган: кыздарын эки айда бир жолу кошуна өлкөгө алып барып, туугандарына жолугуп турууну суранган. Сот аны анын Кыргызстанга кайтып келүүгө жана соттун чечими аткарылбаган же талаптагыдай аткарылбаган учурда мыйзамда белгиленген жоопкерчиликке тартылууга милдеттендирээрин айткан сөздөрү да ынандырган жок. Аял судья Ойниса Эгембердиева Хусниданын тагдырына жагымсыз болуп чыкты.

Ноокен районунун 28 жаштагы тургуну Достонбек менен Өзбекстандын 25 жаштагы жараны Хуснида 2018-жылдын март айында баш кошушкан. 2019-жылдын январында алардын эгиз кыздары Фотима жана Зухра төрөлгөн. Ал эми 2022-жылдын февраль айында үй-бүлөдөгү пикир келишпестиктерден улам күйөөсү ажырашууга арыз берген.

Ошондон бери эки балалуу аял ижарага батирде жашайт. Күнүнө 800 сомго жакын акча алып, талаада иштеп жан багууда.

Хуснида алимент өндүрүү үчүн арыз менен кайрылган. Сот анын 2 кызды багуу үчүн Ноокен районундагы орточо айлык акынын 1/3 өлчөмүндө алимент өндүрүү боюнча доосун канааттандырды.

Ал эми экс-күйөөсү соттун чечимин аткаруунун ордуна, кулагы начар экенине шылтап, алиментти алып салууга ар тараптан аракет кылууда. 2021 жана 2022-жылдар үчүн алимент боюнча карыздын суммасы 102 000 сомду түзгөн. Кошумчалай кетсек, күйөөсү кыздарынын Кыргызстандан чыгып кетүүсүнө макулдук бербейт.

Аялдын айтымында, Достонбек кыздарынын жашоосуна эч кандай катышпайт: окууга да, багуу жагынан да. Ал эми Хусниданын бардык туугандары Өзбекстанда жашашат. Ал эми аял мезгил-мезгили менен алардын өсүп келе жаткан балдарын тарбиялоого катышууну каалайт.

Үмүтсүз аял. Жалал-Абаддагы «Адилет» укук коргоо уюмунун юристи Нурислам Райымжанов Хуснида туңгуюкка кептелгенин, андан чыгуунун жолун көрбөй жатканын айтат.

«Ал балдарды таштап, өзүн таштап кете албайт - кыздар апасына абдан байланып калышат. Аялдын туруктуу жумушу, турак-жайы, туугандары жок, кыздардын мындан аркы тагдыры кандай болот? – деп сурайт адвокат.

Хусниданын айтымында, ал Кыргызстанда болуу мөөнөтүн узартуу үчүн маал-маалы менен чек арага барып турууга туура келет.
Жалал-Абаддагы “Адилет” укук коргоо уюмунун директору Валентина Гриценко муну экс-күйөөсүнүн жана мамлекеттик органдардын, бул учурда сот бийлигинин зомбулуктарынан башка нерсе деп атабайт.

«Эгерде аялдын турак-жайы, туруктуу жумушу жок болсо, баккан туугандарынын баары Өзбекстанда болсо, эмне үчүн аял эки баласы менен жапа чексин деп жасалма жол менен тоскоолдуктарды жаратуунун зарылчылыгы бар? Чынында эле бул маселени адамдык жол менен чечүү мүмкүн эмеспи, айрыкча, сот чыгууга уруксат бергенде ушундай прецеденттер болгон соң?” – Гриценко таң калды.

“Сот адилеттигинин” практикасында чындап эле соттор атасынын макулдугуна карабастан балдарга энесинин коштоосунда өлкөдөн тышкары жүрүүгө уруксат берген учурлар болгон.

Маселен, Сузак райондук соту 2021-жылдын 4-октябрында Мурзаеванын жашы жете элек баласын апасынын коштоосунда Россия Федерациясына жана Өзбекстан Республикасына туугандарына (арыз ээсинин чоң атасы, чоң энеси, чоң энеси, 2021-ж. эжелер) ар жуманын дем алыш күндөрү барууну канаттандырган.

Жалал-Абаддагы “Адилет” укук коргоо уюмунун юристи Нурислам Райымжанов жашы жете электерге байланыштуу мыйзамдарга киргизилген толуктоолорду жана өзгөртүүлөрдү эске салат.

«Буга чейин ата-эненин бири баланы чет өлкөгө алып кетүү үчүн экинчи ата-эненин макулдугу керек болчу.

Эми Үй-бүлө кодексине өзгөртүүлөр жана толуктоолор киргизилди: ата-энелердин ортосунда Кыргыз Республикасынын аймагынан тышкары убактылуу чыгуу маселеси боюнча талаш-тартыш келип чыккан учурда, сот талашты карап, чечет жана маселени баланын пайдасына чечиши мүмкүн. Ата-эне баардык жагдайларды изилдеп чыгып, баланы өлкөдөн алып чыгып жатат», — деп жыйынтыктады Райымжанов.

ОПЗО "Адилет"
Сүрөт www