Төлөнбек Абдыров: Акчаны ойлонбой колдонбогула, баары бир биздин жалпы каражатыбыз
Экономист Кыргызстандын ички мамлекеттик карызынын рекорддук деңгээли боюнча көйгөйдү түшүндүрөт
Экономикалык көз караштан алганда, мамлекеттик ички карыз мамлекеттик облигацияларды чыгаруу аркылуу түзүлөт, эреже катары, бул бюджеттеги «тешиктерди» жабуу үчүн зарыл. Кыргызстандын ички мамлекеттик карызынын рекорддук көлөмү боюнча экономика илимдеринин доктору Төлөнбек Абдыров Vesti.kg сайтына ушундай пикирин билдирди.
"Ички мамлекеттик карыздын маанилүү аспектиси - бул мамлекеттик облигацияларга болгон абдан жогорку пайыздык", - деп улантат ал. - Башка мамлекеттерден же эл аралык экономикалык уюмдардан каражат алып жатканда 1-2%ды айтып жатабыз. Мамлекеттик баалуу кагаздар боюнча мунун баары 10-15% түзөт.
Мындан тышкары, эксперттин айтымында, мамлекеттик баалуу кагаздар менен операциялардын ачык-айкындуулугуна байланыштуу көйгөйлөр бар.
«Улуттук банктын алдында бир катар суроолор турат», - дейт ал. - Мамлекеттик облигацияларды ким так сатып алат, кандай көлөмдө, түшкөн каражаттар кантип так сарпталат, так чыга бербейт.
Абдыров ошондой эле мамлекеттик карыздын рекорддук өсүшүнө токтолду.
«Мамлекеттик карыздын өсүшү мамлекеттик чыгымдардын көбөйүшү менен байланыштуу», - деп түшүндүрөт ал. - Социалдык камсыздоого, медицинага, коргонууга сарптоолордун көбөйүшү, эмгек акыны жогорулатуу. Карыз алгандын ордуна, менин оюмча, мамлекеттик структуралардын чыгымдарын кайра карап, бири-бирин кайталаган функцияларды жоюп, бюрократизмди үнөмдөө туура болмок.
«Акчаны ойлонбой колдонуунун кереги жок, баары бир, бул биздин жалпы каражаттар», - деп жыйынтыктады эксперт.
Тактап айтканда, Каржы министрлигинин акыркы маалыматы боюнча Кыргызстандын ички мамлекеттик карызы 83,9 миллиард сомго жетти. Бул байкоолордун тарыхындагы рекорддук көрсөткүч.
Александр Канунников
Сүрөт www