# автордук бурч. Кыргызстандыктарды "Көңүлдүү, жаңы жыл" күтөт!

БШК кайрадан парламенттик шайлоону 20-декабрга дайындады. Корпоратив сонун болот.

Эң башкысы, убагында болуш керек

Борбордук шайлоо комиссиясынын 20-декабрга кайталап шайлоону дайындагандыгынын негизги себеби, жыл аягына чейин депутаттарды шайлоого убакыт табуу. Өлкө 2021-жылга жаңы Жогорку Кеңеш менен кириши керек. Ошентип, биз мыйзам чыгаруу чөйрөсүн жаап, бийлик бутактарынын бирине мыйзамдуулукту беребиз. Бирок акыркы окуяларды эстесек, мындай жүйөөлөр өтө жөнөкөй сезилет. Бизде толугу менен жаңы шарттарда - укуктук, коомдук жана саясий шарттарда өтө турган бул шайлоого эки ай даярдануу керек. Белгиленген убакыт шайлоо жараянынын бардык катышуучулары өз ара макул болушу үчүн жетиштүү болору чындык эмес. Так бир бүтүмгө келүү үчүн, анткени учурда жеке амбицияларга караганда коомдук паритет маанилүү.

Формасы же мазмуну?

Жакынкы шайлоолор партиялык тизмеде, башкача айтканда пропорционалдык система боюнча өттү. Чындыгында добуш көпчүлүк болгонуна карабастан. Биздин партиялар лидердин мүнөзүнө ээ экендигин эске алганда, бул лидерлердин ар бири, башкача айтканда, талапкерлер белгилүү бир аймакта белгилүү бир добуш топтоого аракет кылышкан. Бирок мыйзам дагы эле пропорционалдык система катары аныктайт, демек, кийинки шайлоолор дагы ошол эле принцип менен өтөт. Аны өзгөртүү үчүн Конституцияга толуктоолор керек, аны азыркы Жогорку Кеңеш техникалык жактан гана кабыл ала албайт. Шайлоо тутумун өзгөртүүгө караганда, жаңы Жогорку Кеңештин легитимдүүлүгү азыр маанилүү. Ошентип, партиялар кайрадан өз катарларын жана каржы булактарын мобилизациялашы керек. Бирок канча акча керек экени ачык суроо.

Күрөө жана босого

Шайлоо босогосундагы кырдаал ракета учургандай. 9, 7, 5, 3, 1 - шайлоо! Бир күн мурун жарандык сектордун, саясий партиялардын, юристтердин, коомдук ишмерлердин жана Борбордук шайлоо комиссиясынын диалогу болду. Милдет - тил табышуу жана Жогорку Кеңешке жаңы шайлоону өткөрүү боюнча сунуштарды иштеп чыгуу. Эч ким жаңы башаламандыктарды, бийликти узурпациялоону жана добуш сатып алууну каалабайт. Форумдун делегаттарынын сунушу - шайлоо босогосун 1 пайызга жана шайлоо күрөөсүн 1 миллион сомго чейин төмөндөтүү. Дебаттардын катышуучуларынын айтымында, шайлоого ачык мүмкүнчүлүк Кыргызстандагы саясий чөйрөнү мүмкүн болушунча атаандаш жана ачык-айкын кылып кеңейтүүгө мүмкүнчүлүк берет. Ачыгын айтканда, ушул кезге чейин 3 пайыздык максатка жетүү күмөн эле. Бирок, эми биз фантастикалык болсо дагы, 1 санын эске алышыбыз керек.

Өтмөктөгү БШК өзгөрбөйт

Акыркы эки жумада Борбордук шайлоо комиссиясы жалкоолорду гана тепкен жок. Таң калыштуу эмес. Акыркы адам, адатта, иш-чарага жооптуу болот. Жана Борбордук шайлоо комиссиясы мүмкүн болушунча объективдүү болууга аракет кылганы менен, натыйжа берген жок. Ошентсе да, азыркы саясий шарттарда таптакыр калыс болуу өтө кыйын. Бирок кандай болгон күндө дагы, учурда БШКнын азыркы курамы жаңыдан жакшыраак. Шайлоочунун эркин мыйзамдаштыруучу орган катары бөлүмгө өтө чоң жоопкерчилик жүктөлгөн. Ал эми өлкөдө бийлик алмашкандан кийин пайда болгон башкаруучулук боштукту эске алсак, анда Борбордук шайлоо комиссиясынын жаңы курамы объективдүү шайланат деп үмүттөнүүгө негиз жок. Эски нерсени ээрчүү оңоюраак, алар жана биз дагы бир шайлоо тырмоосун баспайбыз.

Бакыт Аман
Сүрөт www