Кыргызстандагы мечиттердин биринде эркектерди аялдарын 8-март майрамы менен куттуктабоого үндөдү (видео)

Жарандык көзөмөл комитети муфтияттан Кыргызстандагы мечиттердин биринде тартылган видео боюнча түшүндүрмө берүүгө чакырат. Активисттердин айтымында, дин кызматкери аялдарга каршы риторика жүргүзгөн.

Социалдык тармакта мечиттеги үгүт учурунда бир видео тарагандыгын түшүндүрүп берели. Молдо эркектерге кайрылып, аялдарын 8-март майрамы менен куттуктабоого чакырат.

"Бул күнү аялдар паранжаны өрттөштү" дейт насаатчы. "Эгерде сиз аялдарыңызды ушул майрам менен куттуктасаңыз, анда алар дагы ошондой кылышат".

Жарандык көзөмөл комитети видеотасмада дин кызматкеринин көзүнчө бир дагы китеп көрүнбөйт деп белгилеп, ал өзүнүн насаатына эч кандай себеп келтирген жок.

"Ошол эле учурда Куранда мечит кызматчыларына, динге ишенгендерге кысым көрсөтүүгө, аялдарды бузууга жана аялдардын укуктарын бузууга чакырган нормалар жок", - деп эсептешет жарандык активисттер. "Биз Кыргызстан Мусулмандарынын Дин Башкармалыгына жайылып жаткан видеонун мазмунуна өз мамилесин билдирүүгө жана аялдардын статусу боюнча расмий позициясын жарыялоону суранабыз."

Кайрылууда активисттер Кыргызстандагы аялдардын абалы жөнүндө статистикалык маалыматтарды келтиришти:

“Кыргыз Республикасы энелердин өлүмү боюнча КМШда биринчи орунда турат. Мамлекет медициналык жардамдын жеткиликтүүлүгүн жана сапатын жакшыртуу боюнча аракеттерди көрүп жатат, бирок энелердин өлүмүнүн себептери аялдардын үй-бүлөдөгү жана жамааттардагы муктаждыктарын басмырлоодон жана көңүл бурбоодон улам. 2018-жылдын маалыматтары боюнча, Кыргызстанда 1000 тирүү төрөлгөнгө 76 аял көз жумат. Аялдардын өмүрүн сактап калуу үчүн, жашы жете электер менен никеге турууну токтотуу керек; төрөт курагындагы аялдар үчүн тамактанууну жакшыртуу; кош бойлуулукту рационалдуу пландаштыруу. 2018-жылдын маалыматтары боюнча 15-19 жаштагы ар бир 11 кыз турмушка чыккан.
Кыргызстанда 100 баланын 12си өнүкпөгөн жана бою кыска. Статистика көрсөткөндөй, аталар балдарды кароо жана тарбиялоо ишине жетиштүү катышпайт. 2018-жылдын маалыматтары боюнча, аталардын 11% гана 2 жаштан 4 жашка чейинки балдардын эмпатикалык камкордугун жана эрте өнүгүүсүн көрсөтүшөт.
Кыргыз Республикасында кээ бир жамааттарда аялга күйөөсү аны ур-токмокко алууга укуктуу деп үйрөтүлүп, укук коргоо органдары бул багытта профилактикалык иштерди жүргүзбөйт. 2018-жылдын маалыматтары боюнча, ар бир үчүнчү аял күйөөсү күйүп кеткен тамак үчүн же анын уруксатысыз үйдөн чыгып кеткендиги үчүн аны сабоого укуктуу деп эсептейт. Өлтүрүлгөн аялдардын 80% үйүндө өлтүрүшөт, көбүнчө күйөөлөрү. "

Комитет 8-март мамлекеттик расмий майрам экендигин кошумчалады - бул күнү алар кыздар менен аялдардын укуктарын коргоо керектигин эскертип жатышат.

«Видеодогу адам 8-марттын кадырын кетирип, анын аброюна шек келтирип, эркектер аялдардын кийимдерин көзөмөлдөшү керектигин билдирет. Бул адам бузукулуктун символу катары кийим жөнүндө башка пикирлерди билдирет. Мындай үгүт Кыргыз Республикасында аялдардын коопсуздугу, алардын жарандык жана саясий активдүүлүгү маселелерин жаратат жана курчутат.

Ошондуктан, жергиликтүү деңгээлде аялдардын көйгөйлөрүн биргелешип чечүү үчүн, Кыргыз Республикасы мыйзамдарда жергиликтүү кеңештерде аялдардын квоталарын кабыл алган.

Учурда Борбордук шайлоо комиссиясы жана башка мамлекеттик органдар жергиликтүү кеңештерге шайлоого талыкпай даярданып жатышат. Бүгүнкү күндө аялдар өтө аз санда өз укуктарын жана мамлекет тарабынан киргизилген гендердик квоталарды колдоно алышкан жок, анткени буга жергиликтүү шарттар түзүлгөн эмес. Ошол эле учурда жергиликтүү кеңештерге шайлоого катышуудагы олуттуу тоскоолдуктардын бири мечит кызматчыларынын жана гендердик квотанын каршылаштарынын масштабдуу пропагандасы болгон деген маалымат жергиликтүү тургундардан келип түшүүдө.

Жарандык коом Кыргыз Республикасында динге ишенгендердин укуктарын жана мыйзамдуулукту ырааттуу коргойт. Дин мамлекеттен жана шайлоо процессинен бөлөк турушу керек. Ошол эле учурда, дин адам укуктарына коркунуч келтирген, басмырлоону жайылткан жана мамлекеттин жарандарынын укуктарын, өмүрүн жана ден-соолугун коргоо жана аялдардын саясатка катышуу аракеттерин баалабаган идеяларды жайылтпашы керек ”.

Вероника Малышева
Сүрөт www