Аскар Бешимов: Эгерде Садыр Жапаров акыл-эси ордунда болсо, ал Дүйшөмбүгө сүйлөшүүлөргө барбайт

Кыргыз Республикасынын Тышкы иштер министринин мурдагы орун басары Аскар Бешимов Дүйшөмбү шаарында сүйлөшүү өткөрүү Кыргызстан өзүн жабыркаган тарап деп эсептебейт дегенди билдирет деп эсептейт. Бул тууралуу ал Vesti.kg менен болгон маегинде айтты.

"Садыр Жапаровдун Дүйшөмбү шаарында сүйлөшүүлөрдү өткөрүүгө макулдугу биздин Тажикстандын аракеттерин агрессивдүү деп эсептебей тургандыгыбыздан кабар берет", - дейт Бешимов. - Азыр эл аралык коомчулукта бул эки коңшунун кезектеги чыр-чатагы, мезгил-мезгили менен болуп турат деген пикирлер бар. Дүйнө жүзү бул жолу жаңжал кеңейди деп ойлойт, бирок эки өлкө тең күнөөлүү. Эгерде биз бул билдирүүгө макул болсок, анда каалаган жакка бара алабыз. Бул биз өзүбүздү күнөөлүү сезебиз жана өлкөбүздү жабыркаган тарап деп эсептебейбиз дегенди билдирет. Бул биздин коңшуларга караганда алсызыраак экендигибиз катары да каралышы мүмкүн. Анткени, алсыз тарап ар дайым элдешүүгө барат. Бул кадамдан кийин, уландысы болот. Биринчиден, жеңилдиктер, андан кийин талаптар. Кантсе да, бардыгы өсүүгө умтулат.

Тышкы иштер министринин экс-орун басары Садыр Жапаров Дүйшөмбүгө баруудан баш тартат деген ишенимин билдирди.

"Менин оюмча, Жапаров оюнан кайтып, ал жакка барбайт", - деп кошумчалады Бешимов. - Жарандык коомдун коомдук пикири бар. Ушунча кордукка жана жоготууларга учураган Баткендиктер бул сапардын жаңылыктарын кандай кабыл алышат? Президент муну эске алат деп ойлойм. Эгер анын акыл-эси жайында болсо, анда ал Дүйшөмбүгө барбайт. Балким, анын Дүйшөмбүдөгү сүйлөшүүлөргө макулдугу ойлонулган чечим болгон жок.

Бешимов сүйлөшүүлөрдү үчүнчү мамлекетте өткөрсө болот деп эсептейт.

"Чек арада жолугушууга даярбыз деп айтыш керек болчу" дейт ал. - Бардыгын өз көзүм менен көрүп, кырдаалды жеринде чечишим керек болчу. Эгерде чыр-чатакты өчүрүүгө чын ыкластан ниеттер болсо, анда логикалуу болмок. Эгерде тажик тарап бул сунуштан баш тартса, анда алар талаш-тартыштарды тынчтык жолу менен жөнгө салгысы келбегени анык. Жана ошонун негизинде Өзбекстан, Казакстан, Россиянын ортомчу катары иштөөгө даяр болгон сунуштарын кабыл алуу керек болчу.

Бешимов белгилегендей, учурда Кыргызстандын чыр-чатак боюнча позициясы жок, ошондуктан дүйнөлүк пикир дагы туура эмес өнүгүп жатат.

"Бизде болуп өткөн окуялар боюнча мамлекеттик позиция дагы эле жок" деди ал. - Чыр-чатакка акыры ким күнөөлүү экени айтылган жок. Чын эле, тажиктер айткандай, биз биринчи болуп чыр-чатакты баштадык, Ворухту колго түшүрдүк, алар бизге жооп беришти же Тажикстандын армиясы алдын ала пландаштырылган сценарий боюнча Кыргызстандын аймагына кирип келип, маселелерди чече баштады күч менен. Натыйжада, 50 миң жараныбыз жашаган жерлерин таштап кетүүгө аргасыз болушту. Мамлекеттик позициянын негизинде мындан аркы кадамдар аныкталууга тийиш. Мындай абал ансыз да курч кырдаалды курчутуп жиберишет деп коркушкандыктан, позиция айтылган жок. Чындыгында, тажик армиясы алдын-ала даярданып, аскерий операцияны башташ үчүн, канчалык ысытуу керек. Тажик тарап бардык талаштуу маселелерди күч менен чечүүгө даяр экендигин ачык айтууда.

Белгилей кетсек, 30-майда Кыргызстандын президенттери Садыр Жапаров менен Тажикстандын президенти Эмомали Рахмон телефон аркылуу сүйлөшүү учурунда майдын экинчи жарымында Дүйшөмбү шаарында жолугушууга макулдашкан.

Контруктивдүү диалог өлкөлөрдүн аймактык бүтүндүгүн өз ара урматтоо принциптеринде коңшулаштык маанайда өттү, деп билдирди Кыргыз Республикасынын Президентинин Администрациясынын Маалыматтык саясат бөлүмү.

сүрөт www