Динара Кутманова: Кыргызстандын жаратылышты коргоо боюнча абалын түп тамырынан бери өзгөртүү керек

Экология жана климат боюнча мамлекеттик комитеттин төрайымы Динара Кутманова айлана -чөйрөнү коргоо жаатында чечкиндүү реформаларды өткөрүү демилгеси менен чыкты. Азыркы учурда, бөлүм иштин жаңы багыттары жана коюлган максаттарга жетүү үчүн жөнөкөй, түшүнүктүү алгоритмдин үстүндө иштеп жатат.

2000 -жылдардын башына чейин Кыргызстанда экологиялык саясатты толугу менен координациялоо үчүн жооптуу болгон Айлана -чөйрөнү коргоо министрлиги болгон. Бирок, кийин белгисиз себептерден улам анын статусу төмөндөтүлүп, көпчүлүк функциялар башка бөлүмдөргө өткөрүлүп берилген. Мисалы, Өзгөчө кырдаалдар министрлиги экология үчүн жооптуу болгон, климат маселелери көбүнчө Тышкы иштер министрлигинин жыйындарында талкууланган.

Экология жана климат боюнча мамлекеттик комитетти түзүү менен бул секирикти токтотуу гана эмес, жаратылышты коргоо жана өндүрүштүк экология системасындагы чоң боштуктарды толтуруу мүмкүн болду. Атмосфералык абаны коргоо, суу ресурстары, жер ресурстары жана таштандыларды иштетүү бөлүмдөрү түзүлдү.

Өндүрүштүк экологиялык көзөмөл мамлекеттик комитеттин эң маанилүү милдеттеринин бири болуп саналат. Бул маселеге көп убакыттан бери көңүл бурулбай келгени, Бишкектин баш аламан, мөөр басылган имараттары шаардын табигый желдетүүсүн үзгүлтүккө учуратканын ачык чагылдырат. Мындан ары курулуштун лоббиси шаардыктардын кызыкчылыгынан жогору турбайт, деп убада кылат Динара Кутманова.

"Мен күчтүү каршылык болорун, алар нааразы болушарын жакшы түшүнөм, бирок мен күрөшүүгө даярмын, анткени экологиялык таза шаарды түзүүдө, түтүн көйгөйлөрүн чечүүдө эң катаалын алуу керек, кескин чаралар. Ар кандай мыйзам бузуулар узак мөөнөттүү кесепеттерге алып келет жана биз буга жол бербешибиз керек »,-деди ал.

Коомдук экологиялык кыймылдын лидерлеринин бири катары Динара Кутманова экология маселелери менен алектенген мамлекеттин, өкмөттүк эмес уюмдардын жана жарандардын ортосундагы мамилени ишенимдүү кылууга ниеттенүүдө. Анын демилгеси менен айлана -чөйрөнү коргоо боюнча коомдук инспекторлордун статусу жогорулатылат.

Мамлекеттик комитет эко-активисттерди жана бардык абийирдүү жарандарды бул кыймылга кошулууга чакырат. Азыр департаменттин адистери ченемдик укуктук базага тиешелүү өзгөртүүлөрдү киргизип жатышат.

«Биздин өлкөдө 2300 айыл бар жана алардын ар биринде жок дегенде бештен жаратылышты коргоо боюнча коомдук инспекторлор болсо, анда биздин ишибизге жардам бере турган эбегейсиз чоң армияга ээ болобуз. Бирок биз кылдат тандоону камсыз кылышыбыз керек, мыйзам бузуулар жана адилетсиз аракеттер үчүн кайра чакыртып алуу системасын иштеп чыгышыбыз керек ”, - деп түшүндүрөт Динара Кутманова.

Мамлекеттик комитеттин ишинин дагы бир маанилүү багыты климат, ал бөлүмдүн атында бекеринен көрсөтүлгөн эмес. Бийик тоолуу өлкө катары Кыргызстан башка мамлекеттерге караганда эрте жана күчтүү, глобалдык жылуулуктун кесепеттерин сезет. Ошондуктан республика климаттын өзгөрүүсүн жумшартуу жана ага көнүү боюнча чараларды ишке ашыруу боюнча эл аралык коомчулук менен тыгызыраак кызматташат.

Динара Кутманованын башталган реформаны логикалык аягына чейин жеткирүү үчүн жетиштүү билим, тажрыйбасы жана эрки бар. Бүгүн аны пикирлештер тобу гана колдобостон, өлкөнүн жогорку жетекчилиги да колдоп жатат.

Сүрөт www