Эксперт: Энергетика кризиси Кыргызстандын экономикасынын өнүгүүсүнө тоскоол болуп жатат

Бүгүн, 10-февралда Бишкекте премьер-министр Акылбек Жапаровдун катышуусунда “Кыргызстандын туруктуу энергетикага өтүүсү: тоскоолдуктар жана чечүү жолдору” аттуу улуттук форум өтүүдө.

Туруктуулук жүздөгөн чакан ГЭСтерди, күн панелдерин жана шамал тегирмендерин курууну билдирет.

Кыргызстандын каржылык мүмкүнчүлүктөрү энергетикалык туруктуулукту ишке ашырууга мүмкүндүк береби? Кантип аз суунун циклинде болуу керек? Чечимдер кандай? Бул суроолор менен Vesti.kg энергетика боюнча эксперт Расул Умбеталиевге кайрылды.

«Кыргызстандын каржылык мүмкүнчүлүктөрү чектелүү», - деди Умбеталиев. «Бирок күн жана шамал энергиясын ишке киргизүү жана колдонуу үчүн эң сонун шарттар бар. Кыргызстанда сейсмикалык кооптуу аймактагыдай атомдук электр станциясын куруу мүмкүн эмес. Өлкөдө жыл сайын 3000ден ашык жер титирөө болот.

Ал арада эксперт биздин өлкөдө суунун аз циклин жөнгө салууга мүмкүндүк берген уникалдуу объект бар экенин түшүндүрдү.

«Бизде уникалдуу стратегиялык гидротехникалык курулуш бар, Токтогул суу сактагычы», - деп улантты ал. «Ал эми бул көп жылдык жөнгө салуунун резервуары. Эгер ал натыйжалуу жана туура колдонулса, суунун аз циклдеринде олуттуу таасиринен качууга болот.

Мындан тышкары, Умбеталиев биринчи кезекте электр энергиясын өндүрүүнү жана кубаттуулугун жогорулатуу, ири, ошондой эле орто жана чакан ГЭСтерди куруу зарыл деп эсептейт.

«Туруктуу энергетикага өтүү – бул биринчи кезекте электр энергиясын жана электр энергиясын өндүрүүнү көбөйтүү, ири, орто жана чакан ГЭСтерди куруу», - дейт Расул Акматович. — Кыргызстанда электр энергиясын өндүрүү ички энергияга болгон муктаждыкты актабай турган курч энергетикалык кризис түзүлдү. Бул кризис өлкөнүн экономикасынын өнүгүшүнө тоскоол болууда.

Адис ошондой эле энергетика тармагында фундаменталдуу реформаларды жүргүзүү зарылдыгын белгиледи.

_ Кыргызстандын энергетика тармагында фундаменталдуу жана кардиналдуу реформалар зарыл, деп белгиледи ал. -Улуттук энергохолдингди жоюп, тарифтик саясатты кайра карап чыгып, коммерциялык жана техникалык жоготууларды 2-3%га кыскартуу, бардык энергетикалык компанияларды бир "Кыргызэнерго" ишканасына бириктирүү, башкаруу структураларын жана штаттык санын кыскартуу, мамлекеттик сатып алуулардын ачык жана ачык жол-жоболорун жүргүзүү зарыл.

Ислам Жолдошов
сүрөт www