Украинадагы согуштун терс кесепеттери Кыргызстанга эле эмес, Европага да тийди
Эл аралык валюта экономисттери Борбор Азия өлкөлөрүндө дагы бир миллион жакыр адам болорун болжолдошкон
Украинадагы согуштун терс кесепеттери Кыргызстандын экономикасына эле эмес, Европага да тийди. Алсак, Мамлекеттик башкаруунун жогорку мектебинин директору Төлөнбек Абдыров Vesti.kg сайтына Эл аралык Валюта Фондунун Борбор Азия өлкөлөрүндө жакыр адамдардын саны 1 миллион кишиге көбөйөт деген ТАСС агенттигине жарыяланган болжолуна комментарий берди.
«Эгерде биз европалык мейкиндикте болуп жаткан акыркы окуяларга көз чаптырсак, Европа өлкөлөрү кыйынчылыкка дуушар болуп жатканын көрөбүз», - деди ал. - Бир катар мамлекеттерде акыркы 30-40 жылда болбогон инфляция өсүп жатат. Франция менен Германияда эл айлык акыны жогорулатууну талап кылып, иш таштоодо. Демек, бул негизинен Кыргызстанга же биздин аймактагы башка мамлекетке гана тиешелүү эмес. Республика үчүн жакырчылыктын өсүшү реалдуу. Муну биз инфляциядан көрө алабыз, ал жыл ичинде биздин өлкөдө 14,5 пайызды түзгөн. Бул жалпы деңгээл. Ал эми продукциянын айрым түрлөрү боюнча 100-200 пайызга кымбаттаганын көрүп жатабыз. Эч кандай индексация жок, бул дароо эле калктын жашоо деңгээлине таасирин тийгизет. Мындай кымбатчылык калктын бир бөлүгүн жакырчылыкка түртүп жатканын биздин өкмөт деле моюнга алды.
Ошого карабастан, аймактагы экономикалык активдүүлүк жана Кыргызстанга каржылык ресурстардын жогорку агымы сакталууда, бул ЭВФтин экономисттерин таң калтырды, бирок эксперттин айтымында, мында адаттан тыш эч нерсе жок.
"Бул жерде эки негизги фактор ойноп жатат" деди ал. - Бул Орусия менен сооданы чыңдоо жана биздин өкмөт жүргүзүп жаткан санариптештирүү. Бул салыктарды фискалдаштыруу, жана контролдук-кассалык машиналарды киргизүүнүн тартиби. Бизнестин кээ бир бөлүгү көмүскөдөн чыгып, жакшы көрсөткүчтөрдү берет. Буга чейин Кумтөр боюнча да түшүнүксүз маалыматтар болгон. Быйылкы жылы бардыгы отчеттордо белгиленген, бул ИДПнын динамикасына оң таасирин тийгизүүдө.
Тактоо үчүн Эл аралык Валюта Фонду региондо инфляция чыр-чатактар башталганга чейин эле байкалганын, бирок анын дүйнөлүк азык-түлүк жана энергия бааларына тийгизген таасири "болжолдоолорду күчөткөн" деп белгиледи.
Ошол эле учурда ЭВФтин эксперттери Закавказье жана Борбордук Азия үчүн мындан да олуттуу терс кесепеттерди күтүшкөнүн моюнга алышты. Бирок алардын таң калычтуусу, региондун көпчүлүк өлкөлөрүндөгү экономикалык активдүүлүк азырынча күтүлбөгөн оң жылыштардын, анын ичинде үй чарбаларынын кирешелеринин өсүшүнүн жана аймакка финансылык агылып кирүүнүн аркасында жакшы болду.
Михаил Готфрид
Сүрөт www